بازگشت علوم حصولی به حضوری و حل مسئله صدق

با توجه به اینکه حقیقت هر علم عبارت است از حضور معلوم بالذات نزد عالم، باید گفت هر علمی در اصل حقیقت خود حضوری است و تمام علوم حصولی نیز به نحوی به علم حضوری برمی گردند. این امر با توجه به آموزه اتحاد عاقل به معقول مفهوم روشن تری می یابد و ازاین رو، باید به جای تعریف علم حصولی و حضوری به علم باواسطه و بی واسطه، آنها را بدین گونه تعریف کرد: علم حضوری علمی است که تنها مناط معلومیت خود برای عالم است، ولی علم حصولی، افزون بر آن مناط معلومیت، امر دیگری غیر از خود نیز برای عالم می باشد. بدین ترتیب، عالم وقتی با معلومی مواجه می شود، ابتدا به صورت مستقیم و بی واسطه از آن آگاه می گردد و سپس در درون خود حالتی آینه وار پیدا می کند که با آن علمی حصولی درباره معلوم بهدست می آورد. حالت یادشده ناشی از حرکت جوهری و رشد اوست. با تکیه بر این سخن می توان مفاهیم اصلی و پایه را به علم حضوری برگرداند و تصدیقات پایه ای همچون اصل امتناع اجتماع نقیضین نیز به همین شیوه از علم حضوری فراچنگ خواهد آمد و در نهایت به این شیوه، مسئله صدق که اساسی ترین مشکل معرفت شناسی است، حل می شود و راهی یقینی برای به‎دست آوردن معرفت حقیقی فراهم می آید.

کلیدواژه ها:

علم ، علم حضوری ، علم حصولی ، اتحاد عاقل به معقول ، صدق ، ارزش معرفت شناختی