طراحی چارچوب غنی سازی اوقات فراغت دانشجومعلمان کشور

پیشینه و اهداف: اوقات فراغت، عنصری اساسی از نیازهای انسان در زندگی معاصر است که بر جنبه های مختلف زندگی تاثیر می گذارد. صاحب نظران آن را معیار مناسبی برای سلامت جامعه می دانند و معتقدند همان طور که برای اشتغال برنامه ریزی و سرمایه گذاری می شود، برای گذران اوقات فراغت بخصوص قشر جوان نیز به همین منوال عمل گردد. بنابراین با توجه به اهمیت فراوان اوقات فراغت و نقش حیاتی دانشجومعلمان در نظام آموزشی کشور، توجه خاص به غنی سازی اوقات فراغت آنان ضروری است. لذا این تحقیق با هدف طراحی چارچوب غنی سازی اوقات فراغت دانشجومعلمان کشور انجام گرفت.روش ها : روش این پژوهش، کیفی بوده و با روش مبتنی بر تئوری داده بنیاد اجرا گردید. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته از بین دانشجومعلمان، اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند (تا اشباع داده ها به تعداد ۶۴ نفر)، جمع آوری گردید. برای تحلیل محتوای مصاحبه ها از روش تحلیلی تفسیری با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی استفاده گردید.یافته ها: در روند تحلیل مصاحبه ها ابتدا ۲۷۴ کد باز شناسایی گردید که در ۱۹ کد محوری، سپس در ۶ مقوله تجمیع و به صورت مدل شماتیک ارائه گردید. مدل نهایی پژوهش نشان داد مقوله اصلی غنی سازی اوقات فراغت دانشجومعلمان کشور شامل تمامی ابعاد یک انسان تمام ساحتی یعنی تربیتی- اعتقادی- عبادی- اخلاقی، اقتصادی- حرفه ای، علمی- فناورری، اجتماعی- سیاسی، زیستی- بدنی و زیبایی شناختی- هنری می باشد؛ که متاثر از عوامل زمینه ای (مدیریتی و برنامه ریزی)، عوامل علی (فردی و غیرفردی)، عوامل مداخله گر (موانع فردی و سازمانی) بوده که با اهبردهای مرتبط با دانشگاه، دانشجومعمان می توان به پیامدهای خرد، کلان و ثانویه آن دست یافت.نتیجه گیری:  با توجه به نتایج پژوهش حاضر، توصیه می گردد دانشگاه فرهنگیان سیاست های کلی و منسجم اوقات فراغت دانشجومعلمان را ترسیم نموده، تفویض اختیار بیشتری به استان ها دهد. از طرفی، ظرفیت ها و توانمندی ها، کمبودها و علایق دانشجومعلمان را شناسایی نموده و نیز با توجه به نیاز آموزش و پرورش به عنوان کارفرمای دانشگاه فرهنگیان، طی فرایند برنامه ریزی، سازماندهی، بودجه بندی و نظارت کارآمد و هدفمند در جهت غنی سازی اوقات فراغت دانشجومعلمان برآیند. همچنین بسیار مهم است فعالیت های فراغتی دانشجویان جذاب، کاربردی، مفرح، هدفمند، متنوع، مفید و خلاقانه باشد تا بر استقبال آنان بیافزاید. امید است با عنایت مسئولین امر، تدوین اهداف، برنامه ریزی و مدیریت غنی سازی اوقات فراغت دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور بهبود یافته، نواقص و کمبودهای موجود جبران گردد. از این طریق می توان سلامت و شادابی روحی و جسمی آنان را تامین نموده و ازاین رو در مسیر ارتقاء کیفیت زندگی افراد جامعه، پیشرفت و تعالی معلمان، دانش آموزان و مردم کشور حرکت نمود.

کلیدواژه ها:

اوقات فراغت ، دانشجومعلمان ، غنی سازی ، نظریه داده بنیاد