جغرافیای انسانی یهود مدینه پیش از اسلام

یکی از طوایف قدیمی ساکن مدینه، یهودیان بودند که درباره علت حضور آنان در مدینه و زمان ورودشان اختلافاتی بین مورخین و مدینه­شناسان وجود دارد که در این مقاله به آن پرداخته ایم. همچنین درباره طوایف اصلی و معروف یهود ساکن مدینه؛ یعنی بنی نضیر، بنی قریظه و بنی قینقاع، و محل زندگی آنها و آطام و حصون آنان سخن گفته ایم. غیر از این سه طایفه، یازده طایفه غیر معروف یهود نیز در مدینه بودند که به محل زندگی آنان و آطام و حصونشان اشاره کرده ایم.