تحلیل سیاست های مدیریت بحران آتش سوزی انسان ساخت جنگل های زاگرس شمالی مبتنی بر پویایی شناسی سیستم (SD)

هدف: نگرانی فزاینده در مورد تغییرات اقلیم باعث افزایش آگاهی در مورد نقش اساسی اکوسیستم­های جنگلی شده است. به طور معمول، ۳۶ درصد از کل مساحت جنگل­های جهان، آتش ­سوزی­های جنگلی را تحمل می­کنند. آتش ­سوزی بر روی عملکرد اکوسیستم و جنگل تاثیر می­گذارد و سبب فرسایش خاک و تغییر چرخه کربن بر اقلیم و پوشش گیاهی و اراضی می­شود. پژوهش حاضر با تمرکز بر علل آتش­سوزی غیرطبیعی جنگل­ها با منشاء انسانی شامل آتش ­سوزی عمدی و غیرعمدی در جستجوی شناسایی و تحلیل سیاست­های مدیریت بحران آتش ­سوزی جنگل­ها است. روش­: برای این منظور ابتدا مدل پویایی سیستم مدیریت بحران آتش­سوزی جنگل­ها با مشارکت سیاست­گذاران منابع طبیعی استان لرستان و داده­ های حریق جنگل­های زاگرس شمالی در نرم افزار ونسیم طراحی گردید. پس از اعتبارسنجی، مدل در افق بیست­ساله شبیه­سازی و با توجه به نتایج تحلیل حساسیت مونت کارلو، سیاست­های مدیریت بحران آتش­سوزی جنگل­ها مبتنی بر سه استراتژی پیشگیری از وقوع بحران آتش­سوزی جنگل­ها و مراتع زاگرس شمالی؛ فرماندهی و مدیریت حادثه آتش­سوزی جنگل­ها و مراتع زاگرس و بازسازی پس از بحران آتش­سوزی جنگل­ها و مراتع زاگرس شمالی شناسایی و با اعمال سیاست­های هر استراتژی به طور جداگانه بر روی مدل مورد آزمون و نتایج مورد مقایسه واقع گردید. یافته­: بر مبنای یافته­ های حاصل از شبیه­ سازی مدل، سیاست­های ترکیبی منتخب شامل ۱-تامین تجهیزات حفاظتی جنگل­ها، ۲-متناسب­سازی تعداد محیط­بانان با تراکم جنگل­ها، ۳-آموزش تخصصی نیروهای امدادی و حفاظتی؛ ۴-آگاهی مردم از پیامدهای تخریب جنگل­ها با استفاده از رسانه­های محلی و ملی؛ ۵-حمایت از نهادهای مردمی و آموزش نیروهای داوطلب بومی حامی جنگل­ها و مراتع؛ ۶-توسعه سیستم­های اطلاع­رسانی حادثه؛ ۷-توسعه سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر مدیریت دانش آتش­ سوزی جنگل­ها؛ ۸-توسعه سیستم فرماندهی حادثه و ساماندهی هماهنگی بین سازمانی در حین حادثه و ۹-بررسی و تحلیل ریشه ­ای علل هر حادثه آتش ­سوزی جنگل­ها و مراتع زاگرس شمالی ارائه گردید. نتیجه­ گیری: مدل پیشنهادی کاربردی از پویایی ­شناسی سیستم آتش­سوزی جنگل­ها و مراتع به منظور سیاست­گذاری مدیریت بحران آتش ­سوزی جنگل­ها است و کارایی آن با توجه به داده ­های منابع طبیعی جنگل­های زاگرس شمالی در استان لرستان نشان داده شده است.

کلیدواژه ها:

Forest fire ، Crisis management ، Man-made crisis ، Forest and pasture protection policies ، System dynamics modeling ، آتش ­سوزی جنگل ­ها ، مدیریت بحران ، بحران انسان­ ساخت ، سیاست­های حفاظت از جنگل­ها و مراتع ، مدلسازی پویایی­ سیستم