آینده پژوهی جریان تبلیغی فتح الله گولن وراهبردهای تبلیغی حوزه های علمیه

اقناع به عنوان فرایند تاثیرگذاری هوشمندانه، شیوه های متعددی دارد که در تبلیغ دینی نیز کاربرد داشته اند. ازآنجاکه برخی از شیوه های تاثیرگذاری بر مخاطبان اخلاقی نیستند، حساسیت نسبت به عدم کاربست آنها در تبلیغ دینی مضاعف است و لذا این پژوهش به دنبال آن بوده تا کشف نماید کدام شیوه های اقناعی موجود در تبلیغ دینی پرکاربرد و استفاده از آنها تا چه میزان با آیات قرآن و احادیث همسو بوده است. طبق روش تحلیل داده بنیاد و مصاحبه با کارشناسان مشخص گردید که شش شیوه اقناعی «استدلال، تکرار، امیدآفرینی، ایجاد ترس، ایجاد نیاز و استناد به مشاهیر» کاربرد بیشتری نسبت به سایر شیوه های اقناعی در تبلیغ دینی داشته اند و نتایجی که از تحلیل و بررسی این شیوه ها در قرآن و احادیث به دست آمد، نشان دهنده همسویی غالب تبلیغ دینی بر محور آیات و احادیث بوده است.گفتنی است استدلال قرآنی و روایی، بصیرت افزا همراه با چینش منطقی و محتوای غنی، ساده و شفاف و دارای فرصت انتخاب برای مخاطبان است و تکرار مورد نظر قرآن و احادیث هم آگاهی بخش، به دور از اغراق، متناسب با ظرفیت، مراعات کننده احترام و به دور از تحمیل پیام است، امید آفرینی هم تامین کننده کارکرد تبشیر و به دور از امید کاذب بوده و ایجاد ترس نیز، متواضعانه، متوازن با بشارت و به دور از قالب های ضد اخلاقی است. همچنین ایجاد احساس نیاز، متناسب با ظرفیت و به دور از امیال کاذب و تحمیل بر دیگران و استناد به مشاهیر بر محور تخصص آنها و حق انتخاب مخاطب است.

کلیدواژه ها:

کاربست ، تبلیغ دینی ، شیوه های اقناع