گونه شناسی رفتار ائمه(ع) در اظهار ادله عقلی بر امامت خویش

آگاهی یافتن مردم از صداقت افرادی که مدعی منصب الهی هستند، متوقف بر اظهار دلایل عقلی و نقلی است. نبی اکرم(ص) درباره ائمه اثنی عشر(ع)، دلایل نقلی و عقلی متعددی بیان فرمود؛ به علاوه هر یک از ائمه(ع) نیز بر حقانیت امام بعدی دلایلی را اظهار داشتند. فارغ از استدلال هایی که دیگر معصومان در این خصوص مطرح نمودند، هر امام گاهی به احادیث وارده از جانب پیامبر(ص) یا امام پیشین و گاهی به ادله عقلی استناد و خود را به عنوان امام و جانشین پیامبر(ص) معرفی کرده است. پژوهش حاضر که در جمع آوری مطالب از شیوه کتابخانه ای و در حوزه اندیشه ورزی از روش تحلیلی استفاده کرده، به دنبال شناخت این مطلب است که فرآیند رفتاری ائمه(ع) در استفاده از ادله عقلی بر اثبات حقانیت خود چگونه بوده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که ائمه اطهار(ع) در اظهار ادله عقلی به مناسبات زمانی و سطح ادراکی مخاطبان فرآیند پنج گانه زیر را طی کرده است: اظهار شایستگی نسبت به خلافت، تلاش در حفظ ارزش ها، معرفت افزایی، برتری علمی، اظهار افضلیت در برقراری حکومت توحیدی جهانی.

کلیدواژه ها:

ادله عقلی ، معجزه ، افضلیت ، اثبات امامت ، اثنی عشری.