شناخت تزئینات معماری آق قویونلو ها ( نمونه موردی: مسجد حسن پادشاه تبریز، دروازه درب کوشک اصفهان، آرامگاه زینل بیگ آناتولی)

معماری، همچون نقاشی پر از زیبایی، با تزئینات گران قدر خود نه تنها زیبایی به سازه ها و فضاها می بخشد، بلکه شعور و احساسات انسان را در هر نقشه و نقطه ی آثار خلق می کند. معماری و تزئینات معماری از گذشته تاکنون نقش بسیار حیاتی در تجربه زندگی انسان ها ایفا کرده اند. زمانی که به جزئیات زیبایی در معماری توجه می شود، تزئینات به تنهایی نه تنها سازه ها را زینت دهنده می سازند، بلکه تاثیرات عمیقی بر احساسات و افکار افراد ایجاد می کنند. این تزئینات به عنوان نمادهای فرهنگی و هنری نقش مهمی در تعیین هویت مکانی و تعامل انسان با محیط اطراف داشته و با ایجاد فضاهایی با توجه به جزئیات محلی و فرهنگی، احساس ارتباط عمیق تر با محیط را تقویت کرده و افراد را به یک تجربه عمیق تر با مکان خود متصل کند. این ارتباط نه تنها به افراد این امکان را می دهد که با فضاها و سازه ها ارتباط برقرار کنند، بلکه به تجربه ای عاطفی و فرهنگی تبدیل می شود ازآثار معماری برجسته دوره آق قویونلوها، مسجد حسن پادشاه تبریز، دروازه درب کوشک اصفهان و آرامگاه زینل بیگ آناتولی، میتوان نام برد. پژوهش حاضر با بررسی دقیق مدارک، اسناد و تحقیقات میدانی، و با تطبیق تزئینات معماری از لحاظ عناصری چون رنگ شناسی، نوع تزئینات، و هندسه نقوش ، به شناخت و تحلیل جزئیات و ویژگی های منحصر به فرد تزئینات معماری این دوره پرداخته است. هدف از انجام این تحقیق شناخت تزئینات این دوره و اهمیت حفظ و نگهداری این آثار برای نسل های آتی میباشد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش ، اکثر تزئینات معماری این دوره از جنس کاشی معرق و کاشی معقلی میباشد ودر این میان کتیبه های سنگی، نقوش هندسی منظم با تاکید بر گره و الگوهای هندسی، کاشی هایی با الهام از کلمات مقدس به صورت خط کوفی بنایی به چشم می خورند .همه موارد ذکر شده باعث تمایز تزئینات معماری این دوره از دوره های قبل و بعد خود میشود به طوریکه هیچ یک از آثار به جا مانده از دوره آق قویونلو هارا نمی توان به راحتی در چارچوب شیوه ها و یا مکاتب معماری قبل و بعد از خود قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

شناخت تزئینات معماری ، دوره آق قویونلو ها ، مسجد حسن پادشاه تبریز ، دروازه درب کوشک اصفهان ، گنبد زینل بیگ آناتولی