کاربرد آنالیز شبکه در برنامه ریزی فضاهای سبز شهری (مطالعه موردی: کلان شهر اهواز)

زمینه و هدف: توسعه بی رویه شهری باعث منقطع شدن پوشش های گیاهی بومی و انزوای زیستگاه هایی می گردد که توسط ساخت و سازهای شهری احاطه شده اند. با این وجود لکه های سبز شهری دارای شرایط مطلوب و ارزشمند هم چنان می توانند هم چون یک شبکه ی پیوسته در حفظ تنوع زیستی و بهبود کارکرد اکولوژیک سیمای سرزمین نقش ایفا کنند. هدف از این پژوهش ارزشیابی فضاهای سبز موجود، در حفظ پیوستگی شبکه سبز شهری کلانشهر اهواز و استفاده از یافته های حاصل در مطالعات برنامه ریزی فضای سبز و افزایش سرانه سبز شهری است. روش بررسی: روش این مطالعه مدلسازی و مطالعه ی موردی است و رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین و روش آنالیز شبکه اتخاذ شده است. در مدل سازی شبکه، کلیه لکه های سبز عمومی و خصوصی موجود در سیمای سرزمین شهر اهواز، نمونه ی مطالعاتی، جهت ارزش های زیستگاهی لحاظ گردید. شبکه سبز شهری در محیط GIS بر اساس تئوری گراف مدل سازی شد و با سنجه IIC، پیوستگی شبکه و اهمیت اجزای آن سنجش شد. همچنین اهمیت هریک از لکه های سبز در پیوستگی شبکه، بررسی و لکه ها بر اساس اهمیت شان با سنجه ی dIIC اولویت بندی شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد لکه های سبز وسیع تر، اولویت بالاتری بدست آوردند که عمده آنها زمین های کشاورزی ناحیه ۴ و ۵ و پارک شهری در ناحیه ۳ می باشند. لکه های با ارزش اکولوژیک بالا، پراکنشی خطی در امتداد رودخانه دارند. بحث و نتیجه گیری: مدل سازی شبکه سبز شهر و استفاده از سنجه ی مذکور موجب گردید که لکه های سبز شهری با اهمیت بالاتر در سیمای سرزمین شهر اهواز، که نقش حیاتی در بقا حیات جانوری و گیاهی و تنوع زیستی دارند با دقت بالاتری شناسایی و برجسته گردند. شناخت دقیق لکه های سبز ارزشمند، منجر به افزایش هدفمند سرانه فضای سبز و توزیع صحیح آن ها در شهر بویژه مناطق دارای سرانه پایین می گردد. شناخت لکه های سبز ارزشمند توسط مسئولان و برنامه ریزان شهری، موجب حفاظت و تقویتشان در روند روبه رشد توسعه شهر می شود.

کلیدواژه ها:

اهواز