تحلیل آثار پیری جمعیت بر رشد تولید در اقتصاد ایران

در سالهای اخیر مساله پیری جمعیت ، به گرفتاری بسیاری از کشورهای مختلف جهان تبدیل شده است به طوری که پایداری رشد و توسعه اقتصادی را در جهان با نگرانی های جدی روبرو ساخته است . مطالعات اقتصاددانان نشان می دهد که رشد تولید متاثر از پدیده پیری است و به صورت منفی از سالمندی تاثیر می پذیرد. به عبارت دقیق تر، سایر آثار اقتصادی سالمندی از مجاری مختلف بر رشد اقتصادی تاثیر دارد و محاسبه نقش پیری جمعیت بر رشد اقتصادی ، در حقیقت برآیند آثار مستقیم و غیرمستقیم این پدیده در توضیح روند تغییر در درآمد و استاندارد های زندگی است . در ایران سیاست های افزایش جمعیت که در دهه های گذشته به اجرا درآمده است ، رشد بی سابقه جمعیت را به دنبال داشته است . این شوک با گذشت زمان به ردههای سنی بالاتر انتقال یافته و پیش بینی های انجام گرفته مبین آن است که سالمندی و تبعات آن برای دهه های متوالی ، اقتصاد ایران را با چالش مواجه خواهد ساخت . لذا این مطالعه به شناسایی آثار پیری جمعیت بر رشد تولید با استفاده از رهیافت آزمون کرانه ها و الگوی ARDL، برای دوره زمانی ۱۳۹۹-۱۳۶۳ می پردازد. روابط برآوردی اثر مثبت متغیرهای آموزش، شاخص امید به زندگی و شاخص نرخ مشارکت اقتصادی بر تولید را نشان می دهد، نتایج همچنین نشان از وجود رابطه منفی بین ضریب جمعیت بالای ۶۵ سال بعنوان شاخص پیری جمعیت و همچنین متغیر دامی سالهای جنگ با متغیر وابسته در اقتصاد ایران دارد . به طوری که جمعیت بالای ۶۵ سال بعنوان شاخص پیری جمعیت با ضریب ۲۹/۰ بیشترین تاثیر منفی و نرخ مشارکت اقتصادی با ضریب ۴۱/۰ بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد تولید در اقتصاد ایران داشته است .

کلیدواژه ها:

پیری جمعیت ، رشد تولید ، مخارج دولت ، آموزش ، رهیافت ARDL