بررسی نقش و نگاره های به کار رفته در عناصر کالبدی مسجد شیخ لطف الله

در حالی که دشواری های فنی ومسایل مربوط به فضا بخش اعظم توان معماری معاصر را به خود مشغول داشته علاقه ونیاز به وسایلی برای متمایز کردن ،تاکید،یا کاستن فضای خالی دیوارها از طریق تزیین آن هیچ گاه از میان نرفته و اخیرا باز هم وارد مباحثات راجع به معماری شده است .هدف از این مقاله ارایه راه حل هایی که در گذشته برای حل مشکلات تزیین به کار بسته می شد ومی تواند برای معماران و حتی مردم عادی امروزه مفید باشد.از طرفی در میان معماری پس از اسلام درخشان ترین اثری که می توان برشمردمسجد شیخ لطف الله اصفهان است که از شاهکارهای کاشی معرق در دوره صفویه می باشد .اهمیت این مسجد به خاطر کاشی کاری ها و تزیینات آن می باشد.درباره این بنا گفته شده است؛"این بنا را به سختی می توان محصول دست بشر دانست ،کمتر کسی است که از این مسجد دیدن کرده باشد ولی تحت تاثیر فضای داخلی آن قرار نگیرد." این تاثیر گذاری فضا بر بیننده در مسجد شیخ لطف الله به چه دلیل است؟چرا وقتی در گنبدخانه یک مسجد معاصر قرار می گیریم این تاثیر گذاری فضا بر بیننده رخ نمی دهد؟به این بهانه این مقاله به بررسی نقوش و نگاره های به کار رفته در عناصر کالبدی مسجد شیخ لطف الله من الجمله ؛ایوان ورودی،محراب و گنبد می پردازد.این مقاله به شیوه کیفی با مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی به تحلیل محتوایی مسجد شیخ لطف الله می پردازد .مبانی نظری که این مقاله تحت تاثیر آن می باشد اهمیت و نفش تزیین در معماری اسلامی می باشد و این که تزیین اسلامی برای بیان چه مفاهیمی به کار رفته واز چه تکنیک هایی برای بیان این مفاهیم استفاده کرده است.در نهایت به این موضوع پی بردیم که با توجه به این که معماری ایرانی حقیقت جو وکمال طلب است استاد محمدرضا اصفهانی با بهره گیری از نور –رنگ- نقش –ماده به دنبال به تصویر کشیدن بهشت یعنی کمال مطلوب مومنان بوده است واین مهم بدون بهره گیری از تزیینات امکان پذیر نبوده است.

کلیدواژه ها:

کتیبه ، خط ، اسلیمی ، نقوش ، رنگ.