بررسی ضریب همبستگی و زمین شیمی عناصر اصلی تشکیل دهنده کانسار گل گهر سیرجان با آهن

معدن گل گهر در جنوب غربی شهرستان سیرجان و در حاشیه زون دگرگونی-ماگمایی سنندج-سیرجان واقع شده است. معدن گل گهر درون کمپلکس دگرگونی گل گهر به سن احتمالی پرکامبرین- پالئوزوئیک زیرین قرار دارد. کانه اصلی این معدن مگنتیت است و هماتیت به صورت ثانویه از اکسیداسیون مگنتیت با مقادیر کمتر ایجاد شده است. متوسط مقدار آهن گلگهر ۵۷/۲ درصد می باشد. بین کانسنگ های آهن منطقه، همبستگی های متغیری بین عناصر اصلی وجود دارد.متوسط غلظت Fe۲O۳ در نمونه های مگنتیتی معدن شماره ۱ گل گهر ۸۶/۴ درصد وزنی می باشد و میزان SiO۲ در کانسنگ های آهن به طور میانگین ۳/۸۶ در صد وزنی می باشد. SiO۲ دارای همبستگی منفی و قوی باFe۲O۳ (r = -۰/۷۶) در گمانه ۳۱۱۷ و همچنین SiO۲ دارای همبستگی منفی باFe۲O۳ (r = -۰/۷۶) در گمانه شماره ۱۲۰ می باشد. به عبارت بهتر مقدار SiO۲ در کانسنگ ها با افزایش عیار آهن کاهش می یابد. این روند معکوس نشان دهنده شرایط تبلور مگنتیت از ماگما، حذف آهن از ماگما و وارد شدن آن به فاز سیال تاخیری است. در نتیجه ماگما از آهن تهی شده است. به بیان دیگر، فازهای سیلیسی و آهن دار به صورت فازهای جداگانه عمل نموده و هر کدام تشکیل ترکیبات مستقلی از جمله آهن و سیلیس ثانویه را داده اند. چنین فرضیه ای با مشاهدات صحرایی که اثبات کننده حضور رگه ها و ریز رگچه های سیلیسی در کانسنگ می باشند، قابل تایید می باشد. با توجه به بررسی تغییرات اکسیدهای عناصر اصلی در طول عمق کانسنگ های آهن مورد مطالعه در گمانه ها گفتنی است که بالاترین مقدار اکسید آهن در کانسنگ ها در عمق ۳۷۳/۱ متری بوده و برابر با ۹۳/۳ درصد وزنی می باشد و کمترین مقدار آن نیز در عمق ۲۰۵/۵ متری در گمانه شماره ۱۲۰ و برابر با ۷۱/۵ درصد وزنی می باشد و تغییرات SiO۲ دارای بیشترین مقدار در عمق ۲۰۵/۷ متری در گمانه شماره ۱۲۰ برابر با ۱۰/۶ درصد وزنی می باشد.

کلیدواژه ها:

مگنتیت ، تشکیل آهن ، گل گهر ، عناصر اصلی ، سیرجان