نقد روانکاوانه داستان «هانا» از آیین نوروزی

هانا؛ داستانی در مجموعه داستان «آب و هوای چند روز سال» نوشته آیین نوروزی است که برگزیده چهارمین دوره ی جایزه ادبی هفت اقلیم شده است. هانا روایت مردی است که در پی بیان حادثه جدایی از معشوقش دریاست اما پس از چند سطر تا پایان از هانا خواهرزاده خود که تقریبا هنگام جدایی از دریا به دنیا آمده سخن می گوید. با نظر به نشانه های متعدد در داستان به نظر می رسد احساسات، کنشها و گفتارهای راوی در دلالت نخست واقع نما نیست و عموما تعارضات و تناقضات فراوانی بین احساسات، کنشها و گفتارهایش می توان دید. گاه به تفصیل از موضوعات متفرقه ای سخن می گوید تا از موضوع اصلی سخن نگفته باشد یا چیزی را پنهان کند. از این رو با رویکرد نقد روانکاوانه فروید با فرض رویاگونگی داستان و قیاس پذیری اثر هنری با رویا و اینکه سطح آشکار سطحی به مراتب با اهمیت تر را پنهان می دارد به کاوش در متن پرداخته می شود. هدف کشف و تبیین معنای مفروض پنهان و یافتن انسجام و معنایی در میان سخنان و عواطف راوی است. روش تحقیق استقرایی است. از طریق تحلیل اجزای متن و بررسی شواهد درون و برون متنی این نتیجه به دست آمد که راوی، اندوه از دست دادن دریا، آرزوی زندگی با او و صاحب فرزند شدن را از طریق «جابه جایی» و «ادغام» در قالب نمادها و نشانه هایی چون زیرزمین، تاریکی، اعداد، کنش ها و گفتارهای نامعمول سرکوب و پنهان می کند. تمامی این نمادها و نشانه ها به مثابه نمودهایی از امر سرکوب شده اند که راوی نخست از خود و سپس از مخاطب پنهان می-کند.

کلیدواژه ها:

نقد روانکاوانه ، جابجایی ، ادغام ، داستان کوتاه ، هانا