نقش خدمات شهری در ساماندهی حاشیه نشینی و محیط زیست شهرها

به طور کلی با توجه به ساختار شغلی مناطق حاشیه نشین می توان نتیجه گرفت که اشتغال غیرقانونی، کاذب، ناسالم، سیاه و زیرزمینی در میان ساکنان حاشیه نشین غلبه دارد، ساکنان این سکونتگاه ها، اغلب فاقد تحصیلات یا توانمندی حرفه ای و مهارت شغلی لازم برای کسب فرصت های شغلی بهتر هستند و چنین پیشینه ای مانع از اشتغال آنان در شهر می شود. از این رو، معمولا حاشیه نشینی، در بطن خود نوعی حاشیه نشینی اقتصادی به معنای اشتغال در بخش غیررسمی و عدم جذب در نظام اقتصاد شهری را به دنبال دارد. حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی پدیده ای است که به دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی - اجتماعی مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرتهای روستایی لجام گسیخته در بیشتر کشورهای جهان به ویژه کشورهای جهان سوم پدیدارگردیده است. این مشکل شهری صرفا مساله ای کالبدی و فیزیکی نبوده و از عوامل کلان ساختاری در سطح ملی و منطقه ای ناشی می شود. حاشیه نشینی عمدتا پس از انقلاب صنعتی و در پی رشد شتابان شهرنشینی بوجود می آید. در این فرآیند مهاجران و افرادی که توانایی جذب شدن در کالبد شهر را ندارند، به استقرار سکونتگاه های غیر متعارف در اطراف محدوده شهری روی می آورند که منجر به پدید آمدن محلات حاشیه ای شهر می گردند. بسیاری از شهرهای کشور ما نیز با این پدیده مواجه اند. حضور رو بهازدیاد این شکل اسکانهای شهری در دهه های گذشته در ایران، حکایت از ناکارآمدی ابزارها و سیاستهای اعمال شده در دهه هایگذشته برای برخورد با آنها دارد.

کلیدواژه ها:

خدمات شهری ، ساماندهی ، محیط زیست شهرها