بررسی روش های طبیعی سازی جریان آب رودخانه ها و معرفی یک روش نوین
محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 27، شماره: 1
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 180
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWSS-27-1_020
تاریخ نمایه سازی: 21 اسفند 1402
چکیده مقاله:
به دلیل توسعه برداشت ها از منابع آب سطحی، جریان ثبت شده در اغلب ایستگا ه های آب سنجی دارای رژیم طبیعی نبوده و متاثر از فعالیت های انسانی است. بنابراین، طبیعی سازی رژیم آبدهی رودخانه ها و حذف اثر فعالیت های انسانی جهت برنامه ریزی و مدیریت جامع منابع آب امری اجتناب ناپذیر است. پژوهشگران روش های مختلفی جهت طبیعی سازی جریان معرفی کرده اند که عمدتا بر پایه بیلان حجمی استوار هستند. این روش ها به مقادیر جریان های ثبت شده در نقاط برداشت و برگشت آب بسیار وابسته بوده و عدم قطعیت در جریان های ثبت شده، دقت این روش ها را تعیین می کند. در این پژوهش ضمن معرفی اجمالی روش های مرسوم و بررسی نقاط ضعف آنها، روشی نوین و ابتکاری مبتنی بر اطلاعات در دسترس جهت طبیعی سازی جریان رودخانه ها ارائه شد. روش طبیعی سازی پیشنهادی بر مبنای روش مصرف خالص طرح ریزی شده است. در این فرایند، مقدار انواع نیازهای آبی و مصرف خالص آنها در حوضه بالادست ایستگاه های آب سنجی به صورت جزء به جزء و در هر ماه به صورت سری درازمدت برآورد و سپس با تجمیع آنها به آبدهی مشاهداتی در ایستگاه های آب سنجی مبنا، مقدار آبدهی طبیعی حوضه تعیین می شود. صحت سنجی و اعتبارسنجی نتایج حاصل از این روش از طریق مقایسه آبدهی مشاهداتی و محاسباتی در ایستگاه های مبنا انجام می شود. به منظور عملیاتی کردن این روش، در زیرحوضه های تیره و ماربره درحوضه دز و زیرحوضه های سولگان و بهشت آباد در حوضه کارون این روش مورد استفاده و پیاده سازی شد. نتایج نشان داد تاثیر فعالیت های انسانی در کاهش متوسط آبدهی درازمدت خروجی در حوضه تیره ۲۳/۲، در حوضه ماربره ۲۸/۷، در حوضه آب ونک ۲۶ و در حوضه بهشت آباد ۹/۵ درصد است. صحت سنجی و اعتبارسنجی نتایج حاصل از این روش نیز حاکی از تطابق و انطباق خوب داده های مشاهداتی و برآوردی در نقاط کنترل است. در این پژوهش با ارائه یک روش کاربردی بر اساس اطلاعات در دسترس در کشور، آبدهی طبیعی بدست می آید. روش پیشنهادی در مراحل مقدماتی بوده و به منظور تدقیق و فراگیر شدن آن بایستی در پژوهش های آتی اندرکنش آب سطحی و زیرزمینی و همچنین از تکنولوژی های نوین مانند سنجش از دور در آن استفاده شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
راضی خلف
University of Ahvaz Shahid Chamran
علی محمد آخوندعلی
University of Ahvaz Shahid Chamran
سعید سلطانی
Isfahan University of Technology
کورش رضازاده
Dezab Consulting Engineers Company
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :