بررسی تاثیر پوشش لکه ای و پایه های منفرد هالوفیت های دریاچه ارومیه به عنوان زیستگاه خرد بر خصوصیات خاک

در تحقیق حاضر، تاثیر پوشش لکه ای و پایه های منفرد هالوفیت دریاچه ارومیه به عنوان زیستگاه خرد بر خصوصیات خاک ارزیابی شد. بدین منظور، در تیپ گیاهی  Halocnemum strobilaceum-Atriplex verruciferaکه معرف سطح وسیعی از چراگاه های شور اطراف دریاچه ارومیه است، لکه های گیاهی در امتداد دو ترانسکت ۱۵۰ متری که موازی با گرادیان شوری استقرار داشتند، انتخاب و فواصل بین آن ها، به عنوان فضای بین لکه ای درنظر گرفته شد. نمونه های خاک از داخل لکه ها و فضای بین لکه ای از عمق سطحی خاک با سه تکرار، برداشت شد. در هر یک از لکه ها، ویژگی های مورفولوژیکی گونه های  Halocnemum strobilaceum و Atriplex verrucifera شامل قطر بزرگ تاج، قطر کوچک تاج، ارتفاع پایه، قطر یقه و تعداد جست با سه تکرار اندازه گیری و مقدار انباشت یون ها (عناصر) در اندام های هوایی آن ها تعیین گردید. با کاربرد آزمون t مستقل، مقادیر پارامترهای اندازه گیری شده بین لکه ها و فضای بین لکه ها و همچنین میانگین ذخیره عناصر در بیوماس هوایی بین دو گونه مقایسه شد. نتایج نشان داد حضور Atriplex verrucifera تاثیر معنی داری در افزایش عنصر نیتروژن در داخل لکه ها دارد ولی در خصوص هدایت الکتریکی و یون سدیم، افزایش در خارج لکه ها را نشان می دهد. برای سایر عناصر، اختلاف معنی داری بین داخل و خارج لکه ها مشاهده نگردید. در مورد گونه strobilaceum Halocnemum، برای هیچ عنصری، اختلاف معنی داری بین داخل و خارج لکه های گیاهی وجود نداشت. همچنین مشاهده گردید مقدار یون منیزیم در خارج لکه ها، بیشتر از داخل آن ها بود ولی مقادیر کلسیم، سدیم و کلر داخل لکه ها، بیشتر از خارج لکه بود. نتایج تجزیه عناصر مورد بررسی در بیوماس هوایی گونه ها، نشان داد در میزان عناصر سدیم، پتاسیم و منیزیم موجود در اندام های هوایی دو گونه، اختلاف معنی داری وجود دارد ولی برای سایر عناصر، اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نظر به اینکه عنصر سدیم، بارزترین عنصر تعیین شاخص شوری می باشد و ذخیره این یون در strobilaceum Halocnemum بیشتر از Atriplex verrucifera می باشد، لذا می توان strobilaceum Halocnemum را به عنوان گونه با قابلیت بالای نمک پالایی معرفی کرد.

کلیدواژه ها:

چراگاه های شور ، دریاچه ارومیه ، خصوصیات خاک ، لکه های اکولوژیک ، بیوماس