تاثیر گاستی باد صدوبیست روزه در ایجاد پدیده های خاک دار (مطالعه موردی: مناطق هرات و زابل)

باد ۱۲۰ روزه از مهم ترین ویژگی های اقلیمی پایدار نوار شرق ایران و مرز غربی افغانستان و پاکستان است که همه ساله در فصل گرم سال جریان دارد. «گاستی» یکی از مولفه های مهم این باد است. گاستی باد در فرسایش خاک، تشکل و تشدید خیزش گردوغبار و وقوع پدیده های خاک دار در این نواحی تاثیرگذار است. این پژوهش با استفاده از تحلیل داده های ساعتی ایستگاه های هواشناسی زابل در جنوب شرق ایران و هرات (در شمال غرب افغانستان)، در تلاش است تا علاوه بر بررسی شدت گاستی باد در دو ایستگاه مورد مطالعه، رابطه بین گاستی باد ۱۲۰ روزه و وقوع پدیده های خاک دار را نیز بررسی کند. برای این منظور گزارش های متار ایستگاه های هواشناسی زابل در دوره آماری ۱/۱/۲۰۱۲ تا ۲۶/۱۲/۲۰۱۹ از پایگاه های داده دانشگاه آیووا و سایت اوجی مت دریافت شد. نتایج نشان داد گاستی باد ۱۲۰ روزه در زابل از شدت بیشتری نسبت به هرات برخوردار است. با وجود چنین رابطه قوی در زابل، به علت شرایط بیابانی، منجر به تشدید شرایط گردوغباری در منطقه می شود. لذا بر اساس رابطه همبستگی این دو متغیر، با افزایش شدت گاستی باد، دید افقی در زمان وقوع پدیده های خاک دار نیز کاهش پیدا می کند.

کلیدواژه ها:

گاستی باد ، سرعت باد ، دید افقی ، همبستگی ، گردوغبار