منشایابی گردوغبار با استفاده از مدل بیشینه آنتروپی در شرق ایران

گردوغبار به عنوان یکی از مهم ترین انواع آلودگی های جوی و محیط زیستی، اثرات بحرانی بر سلامت انسان، کشاورزی و صنعت می گذارد؛ از این رو گام اصلی در کنترل خطرات طوفان گردوغبار، شناسایی منابع دارای پتانسیل گردوغبار است. در پژوهش حاضر، الگوریتم مدرن بیشینه آنتروپی به منظور پیش بینی منابع پتانسیل گردوغبار در شرق ایران مورد استفاده قرار گرفت. بنابراین مکان هایی که توسط سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی به عنوان منابع گردوغبار شناسایی شده بود، به عنوان متغیر وابسته استفاده شد. منابع گردوغبار شناسایی شده به نسبت ۷۰ به ۳۰ برای مجموعه داده های آموزش و اعتبارسنجی تفکیک شد. در گام بعدی، ۸ فاکتور موثر بر وقوع گردوغبار شامل، سنگ شناسی، کاربری اراضی، بارندگی، شیب، لندفرم، سرعت باد، حداکثر دما و پوشش گیاهی به عنوان متغیرهای پیشگویانه به کار گرفته شد، سپس نتایج حاصل از نقشه پیش بینی به وسیله روش سطح زیر منحنی ROC، اعتبار سنجی شد. نتایج نشان داد الگوریتم بیشینه آنتروپی دارای عملکرد خوب ۷۵% برای پیش بینی مکان های دارای پتانسیل منبع گردوغبار است. سرعت باد، بارندگی، لندفرم و کاربری اراضی مهم ترین فاکتورها در شناسایی موقعیت منابع گردوغبار بودند. مطابق نقشه پیش بینی، مهم ترین منابع دارای پتانسیل گردوغبار در بخش های شرقی منطقه مطالعاتی شناسایی شدند. لذا پیشنهاد می شود مدل بیشینه آنتروپی به عنوان یک مدل موثر در نواحی با سابقه طوفان های گردوغبار به منظور کنترل طوفان استفاده شود.

کلیدواژه ها:

آلودگی محیط زیست ، پتانسیل منابع گردوغبار ، کنترل طوفان