دیابت بارداری و تاثیر آن بر مادر و جنین و نوزاد(مقاله مروری)

مقدمه : دیابتی که در دوران بارداری ایجاد میشود که به آن اصطلاحا دیابت بارداری گفته میشود به دلیل عدم تحمل کربوهیدراتهای مصرفی ایجاد میشود و منجر به افزایش قندخون خواهد شد در این مرحله نه تنها مادر در معرض هایپرگلیسمی و ایجاد عوارض خواهد شد بلکه جنین هم در معرض خطر هایپرگلیسمی قرار میگیرد که باعث ایجاد عوارضی حین تولد برای نوازد میشود.عدم شناخت ریسک فاکتورها و عدم توجه به پیشگیری از دیابت و عدم توجه و به کارگیری راههای مراقبتی در صورت ابتلا مادر باردار به دیابت عوارض جبران ناپذیری برای مادر و جنین و نوزاد به دنبال خواهد داشت .بحث : با افزایش شهرسازی و کاهش فعالیت های جسمانی و ماشینی شدن فعالیت ها شیوع دیابت در کشورهای نسل سوم و در حال توسعه رو به افزایش است که به همین دلیل شناخت دیابت بارداری ،عوامل ایجاد کننده و تاثیر آن بر باردار ی بسیار مهم است .در برسی مطالعات انجام شده در این زمینه و تاثیر آن بر بارداری ،مادرانی که سطح اجتماعی ،اقتصادی و تحصیلات کمتری داشته اند ابتلا و شیوع بیشتری وجود دارد و همچنین بین ایجاد دیابت بارداری با سن مادر،افزایش وزن دوران بارداری ،شاخص توده بدنی و سابقه خانوادگی دیابت ارتباط معنا داری مشاهده شده است زنان بارداری که چاق و دارای اضافه وزن قبل از بارداری هستند بطور معنا داری بیشتر از زنان دارای شاخص توده بدنی نرمال به دیابت بارداری مبتلا می شوند. از طرفی اختلالات تیروئیدی با توجه به شیوع آن در جمعیت های عمومی می توانند باعث افزایش ریسک خطر ایجاد دیابت در بارداری شوند بطوری که هیپوتیروئیدی با ایجاد مقاومت به انسولین بر هموستاز گلوکز تاثیر منفی میگذارد و در زنان باردار مبتلا به هیپوتیروئیدی مقاومت به انسولین را تقویت می کند،بنابراین خطر دیابت افزایش می یابد و اینکه طبق آمار خانم هایی که در طی دوران بارداری به دیابت مبتلا می شوند به احتمال ۳۰ الی ۷۰ درصد دچار دیابت نوع دو خواهند شد.درصورت ایجاد دیابت بارداری عوارضی همچون پلی هیدر آمنیوس،پر فشاری خون و ریسک انجام زایمان به روش سزارین را در مادر افزایش می دهد.در صورت ابتلا به فشارخون خطر ایجاد پره اکلامپسی در مادران مبتلا به دیابت دو برابر بیشتر از مادران سالم است افزایش خطر بیماری های قلبی -عروقی به علت دیابت بارداری وجود دارد که طبق مطالعات از هر ۱۰۰۰نفر مادر مبتلا ۸۱نفر دچار بیماری های قلبی و یا سکته مغزی شده اند. دیابت دوران بارداری خطرات ی برای جنین نیز به دنبال دارد.در ابتدا شرایط زندگی جنینی در مادر دیابتیک با یک جنین در مادر سالم متفاوت است بطوری که گلوکز آلانین و اسید های چرب از طریق خون مادر به جنین انتقال میابند. در ادامه فرایند بارداری در مادر دیابتیک باعث ایجاد پیامدها و عوارضی شامل ناهنجاری های مادرزادی ،ماکروزومی ،نوسان نمره آپگار،هیپر بیلی روبینی ،هیپوگلیسمی ،سقط و خفگی خواهد داشت .در بین عوارض ماکروزومی خطر بیشتری نسبت به عوارض دیگر دارد.از عوارض نوزاد ماکروزوم میتوان به دیستونی شانه و آسیب به عصب براکیال اشاره کرد،با توجه به رابطه دیسترس تنفسی با افزایش وزن میتوان این عارضه را از عوارض ماکروزومی دانست .از عوارض دیگر میتوان به هیپوگلیسمی اشارهکرد.که طبق تحقیقات و آمار به دست آماده افت قندخون نوزادان متولدشده از مادران مبتلابه دیابت بارداری ۱۳برابر بیشتر از گروه مادران غیر دیابتی بوده است . زردی نوزادی نیز ازعوارض می باشد که طبق مطالعات ابتلابه یرقان در نوزاد مادر دیابتی ۳برابر بیشتر از مادر غیر دیابتی است .از دیگر عوارض دیابت دوران بارداری ، ناهنجاری های قلب ی از درجه خفیف تا شدید به مانند نقص سپتوم،جابجایی شریانهای بزرگ،تنگی آئورت می باشد که از شایع ترین این عوارض میتوان به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک اشارهکرد که باعث ایجاد آریتمی ،تنگی نفس و حتی ایست قلبی می شود.نتیجه گیری : باتوجه به شیوع بالای دیابت بارداری در جوامع مختلف و اثرات نامطلوب دیابت بارداری بر مادر و جنین و نوزاد در حین و بعد از بارداری و تولد و هزینه های سنگین درمان درصورت ابتلا برای خانوادهها،لزوم پیشگیری و پایش مادران باردار به خصوص مادران پرخطر باید بصورت ویژه موردتوجه باشد.

کلیدواژه ها:

دیابت بارداری ، دیابت ، عوارض ، مادر باردار ، نوزاد ، جنین