تعیین الگوی پیچانرودی با استفاده از شاخص زاویه مرکزی و ضریب خمیدگی در بخشی از رودخانه شمرود استان گیلان (روستای کچلام تا ساحل دریای خزر)

بررسی رفتار و خصوصیات پیچ و خم رودخانه ها به منظور تخمین آبدهی ، پیش بینی و جلوگیری از خطر سیلاب، ناپایداری بستر و حرکات پیچان رودی امری ضروری است . در این پژوهش خصوصیات هندسی و پیچانرودی شدن بازه ۲۱ کیلومتری از رودخانه شمرود (حد فاصل روستای کچلام لاهیجان تا ساحل دریای خزر) در استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت . در ابتدا با استفاده از تصویر ماهواره لندست ۸ مورخ ۲۶ مرداد ۱۴۰۲ با کمک نرم افزار ENVI ۵.۳ بعد از تصحیحات اتمسفری بر روی تصویر، از طریق فیلترگذاری و ایجاد ترکیب رنگی کاذب مسیر رودخانه استخراج گردید. به منظور استخراج خصوصیات هندسی رودخانه ، تعداد ۳۵ دایره مماس بر مسیر رودخانه در محل پیچ و خم ها در محیط نرم افزاری Arc GIS ۱۰.۸ ترسیم شد. سپس شاخص های کمی مانند شعاع قوس، طول قوس، طول موج، زاویه مرکزی و ضریب خمیدگی در محل پیچ و خم ها برآورد گردید. نتایج نشان داد زاویه مرکزی میانگین برای کل بازه مطالعاتی رودخانه ۲۸/۱۵۸ درجه و ضریب خمیدگی میانگین برای کل بازه مطالعات رودخانه ۷۷/۲ می باشد که به ترتیب رودخانه را در براساس معیار کورنایس در طبقه پیچانرودی زیاد توسعه یافته و براساس معیار ولفرت پیچانرودی شدید قرار می دهند. در حالت کلی می توان نتیجه گرفت ، مسیر بازه مطالعاتی حالت پیچانرودی زیادی به خود گرفته که رودخانه را مستعد تشکیل دریاچه نعل اسبی نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

پیچان رود ، زاویه مرکزی ، ضریب خمیدگی ، سنجش از دور ، رودخانه شمرود