روش شناسی ارزیابی نقش اقتصادی بخش دفاع در ج.ا.ایران

تعامل نظامیان با اقتصاد ملی در جهان سابقه ای طولانی داشته و تجارب مثبت و منفی زیادی را می‑توان برای آن معرفی کرد. در هر صورت، نقش اقتصادی نیروهای نظامی که اغلب با هدف و انگیزه های موجه صورت می پذیرد، امروزه، به عنوان یک واقعیت در بسیاری از کشورها دیده می شود. تامین بودجه‑های موردنیاز دفاعی برای پیگیری اهداف نظامی، قوی ترین دلیل شکل گیری نقش های اقتصادی برای بخش های دفاعی بوده است. انگیزه های خود اتکایی نیز همیشه مشوق بسیاری از فعالیت های دارای ماهیت اقتصادی در بخش های نظامی است و در نهایت، نقش های ثانویه ای که اغلب به صورتی الزامی به نظامیان محول شده است نیز در رونق بخشی به تجارت نظامی اثرگذار بوده است. برای بخش دفاع در جمهوری اسلامی ایران نیز زمینه های مرتبط با اقتصاد ملی مانند سازندگی و زمینه های مرتبط با نیازهای بخش دفاع مانند صنایع دفاعی، دامنه وسیعی از نقش های اقتصادی را برای بخش دفاع الزامی کرده است. در این مقاله، ضمن مرور ادبیات تجارت نظامی در جهان و معرفی زمینه های آن در بخش دفاع ج.ا.ایران، دو الگو برای ارزیابی تاثیر این فعالیت ها معرفی و پیشنهاد گردیده است و به عنوان یک مثال، روش ارزیابی در الگوی دوم برای برنامه های سازندگی قرارگاه خاتم الانبیا نشان داده شده است.

کلیدواژه ها:

تجارت نظامی ، بخش دفاع ، بودجه دفاعی ، خود اتکایی