ارتقای پایداری محیط زیست شهری در محله باشگاه نفت منطقه۲۱ شهر تهران (با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند)

سابقه و هدف: یکی از مهم ترین و پیچیده ترین تحولات اجتماعی جهان در نیم قرن اخیر توسعه شهرنشینی است. به دلیل رشد پراکنده در بسیاری از شهرها در سطح جهان، منابع طبیعی به درستی بهره گرفته نمی­ شود. افزایش نگرانی های زیست محیطی، نابرابری های اقتصادی و اجتماعی درنتیجه گسترش محدوده های شهری، عامل توجه به راهبردهای جدید طراحی و برنامه ریزی شهری از جمله راهبرد رشد هوشمند شهری شد. در حقیقت راهبرد رشد هوشمند یکی از مقبول­ ترین رویکردها برای رویارویی با چنین وضعیتی می باشد که در عین حفظ محیط زیست، پاسخگوی نیازهای امروز جامعه شهری باشد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و عملی است که هدف آن هم پوشانی شاخص های محیط­زیستی محله باشگاه نفت با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند، با روش توصیفی _ تحلیلی انجام گرفته است و به منظور ارزیابی شاخص ها و چگونگی وضعیت موجود به روش پیمایشی و سنجش آراء و افکار پیش می رود. فرآیند گردآوری اطلاعات تحقیق به صورت بررسی متون کتابخانه ای بوده و بیشترین منابع مورد استفاده کتاب ها و مجلات تخصصی و استفاده از شبکه جهانی اطلاع رسانی است. محدوده مورد مطالعه محله باشگاه نفت از منطقه ۲۱ شهر تهران می باشد، طبق آخرین سرشماری ۱۳۹۵، جمعیت محله ۶۰.۱۶۳ نفر می باشد، نمونه گیری بر پایه روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران با ضریب خطای ۵ درصد، نمونه آماری ۳۸۱ نفر است. در تحلیل داده ها از آزمون های آماری تی تک نمونه ای مستقل، استفاده می شود.نتایج و بحث: با توجه به مبانی نظری ارائه شده و همچنین پس از بررسی شاخص های محیط زیست شهری و شاخص های رشد هوشمند شهری و بررسی پیشینه پژوهش های آن ها، شاخص های محیط زیست شهری با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند شهری هم پوشانی شدند و در قالب چهار معیار، ۱۲زیر معیار و ۴۷ شاخص مطرح شدند و رابطه شاخص ها با زیر معیار و معیار آن ها مشخص گردیده است. شاخص های پژوهش با استفاده از آزمون آماری تی تک نمونه ای مورد بررسی قرار گرفت و پس از سنجش آزمون تی در شاخص ها و زیر معیارها مشخص گردید که فقط چهار شاخص از ۴۷ شاخص و دو زیرمعیار از ۱۲ زیرمعیار در حد متوسط هستند. در خصوص ۴۴ شاخص و ۱۰ زیر معیار دیگر، با توجه به سطح معناداری آن ها، در برخی از آن ها با توجه مثبت بودن اختلاف میانگین و عددهای کران های بالا و پایین بدست آمده نشان دهنده شدت در آن شاخص یا زیرمعیار بوده و در مابقی آن ها با توجه منفی بودن اختلاف میانگین و عددهای کران های بالا و پایین بدست آمده نشان دهنده ضعف در آن شاخص یا زیرمعیار می باشد.نتیجه گیری: با توجه به فرض پژوهش که محله باشگاه نفت تا حد متوسط با شاخص های هم پوشانی شده محیط زیست شهری با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند تطابق دارد؛ پس از انجام آزمون مورد نظر و تحلیل های صورت گرفته می توان اینگونه نتیجه گرفت که میزان تطابق پذیری محله باشگاه نفت با شاخص های هم پوشانی شده تا حد متوسط نمی باشد.

کلیدواژه ها:

محیط زیست شهری ، رشد هوشمند شهری ، محله باشگاه نفت