معرفی روشی برای تعیین حریم امن توسعه بافت های شهری در معرض خطر انفجار انبارهای نفت (مطالعه موردی انبارهای نفت تهران)

همجواری بافت مسکونی با تاسیسات خطرناک صنعتی، یکی از چالش های پیش روی مدیریت بحران در شرایط رخداد سوانح طبیعی یا انسان ساخت در دنیای مدرن امروز است. از این رو محاسبه ی پیامدهای ناشی از آسیب به این تاسیسات، از اهمیت زیادی در برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران برخوردار است. پیامدهای آسیب به تاسیسات خطرناک می توانند با سناریوهای متفاوتی مورد ارزیابی قرار بگیرند. اضافه فشار ناشی از انفجار، تابش حرارتی ناشی از آتش سوزی و مسمومیت بدلیل پخش مواد سمی از دلایل عمده ی تهدید بافت های شهری مجاور تاسیسات خطرناک می باشند. بنابر میزان آسیب پذیری و اهداف کاهش ریسک، سناریوهای متفاوتی در نظر گرفته می شود. شهر تهران نیز در معرض مخاطرات مختلف ناشی از آسیب به تاسیسات خطرناک می باشد. از انواع تاسیساتی که می توانند تهدیدی جدی برای ساکنان شهر تهران باشند، انبارهای نفت شمال غرب، شمال شرق و جنوب این شهر از اهمیت بیشتری برخوردارند. لذا تعیین حریم امن اطراف این تاسیسات، به عنوان یکی از چالش های موجود در زمینه ی مدیریت بحران تهران مطرح است. در این مقاله با در نظر گرفتن پیامدهای ناشی از انفجار ابر بخار (به عنوان بدترین سناریوی موجود)، نسبت به تعیین حریم امن اطراف انبارهای نفت تهران پرداخته شده است. بدین منظور از دو روش مرسوم در محاسبه ی اضافه فشار ناشی از انفجار ابر بخار استفاده شده و اختلاف میان نتایج آن ها، مورد بحث و بررسی قرار داده شده است. هم چنین با بررسی آسیب پذیری ساختمان های موجود در اطراف هرکدام از انبار های نفت، اضافه فشار معیار برای تخریب ساختمان ها مشخص شده و حریم امن اطراف این تاسیسات محاسبه گردیده است.

کلیدواژه ها:

انفجار ابر بخار ، تاسیسات خطرناک ، انبار نفت ، تهران ، مدیریت بحران ، حریم امن