مطالعه ای بر دانش بومی کشت، ریسندگی و بافندگی سنتی پنبه مقدس

ریسندگی و بافندگی سنتی در پی اغنای نیازهای اقلیمی، مادی و معنوی اقوام مختلف شکل گرفته است. عموما منابع طبیعی هر منطقه به عنوان مواد اولیه بوم آورد اولین گزینه جهت تولید دست بافته ها انتخاب می شوند. پژوهش پیش رو، به معرفی یک منبع گیاهی ارزشمند با نام «پنبه مله» که در ناحیه خوسف خراسان جنوبی احیا و بازکشت شده است، می پردازد. پنبه مله نوعی پنبه قهوه ای رنگ و نرم و لطیف است که به دلیل خاصیت گرمابخشی در موسم سرما از سوی ساکنان محلی «خوش یمن و مقدس» شمرده می شود. هدف این نوشتار حفظ میراث فرهنگی ناملموس «شیوه کشت، ریسندگی و بافندگی سنتی پنبه مله» است. مهمترین پرسش این پژوهش آنست که چه تفاوت ساختاری مابین پنبه مله و سفید وجود دارد؟ جهت یافتن پاسخی شایسته به پرسش مذکور از آنالیزهای متداول شناسایی FTIR و XRD استفاده شده است. روش پژوهش نیز به شیوه مطالعات میدانی، مصاحبه با افراد خبره و گردآوری اطلاعات بر اساس کتب و مستندات کتابخانه ای است. نتایج نشان می دهند که شیوه کشت پنبه مله مشابه پنبه سفید است، اما به دلیل داشتن درصد الیاف کوتاه بیشتر امکان ریسندگی و بافندگی آن به روش کاملا دستی و سنتی امکانپذیر است.

کلیدواژه ها:

دانش بومی ، پنبه مقدس ، ریسندگی و بافندگی سنتی ، خوسف ، خراسان جنوبی