مسوولیت جمعی دولت ها در قبال قربانیان انواع تروریسم

دولتی که از گروه تروریستی حمایت می کند یا در قبال اقداماتی که آن گروه علیه دولت دیگر در سرزمیناش انجام میدهد، بی تفاوت است، در صورت اثبات این حمایت یا بی تفاوتی، مسئول شناخته می-شود. ولی اگر دولتی ناتوان از مبارزه با تروریست ها باشد و تلاش کافی را در این زمینه انجام دهد، نه فقط مسئول نیست، بلکه باید از سوی جامعه جهانی مورد حمایت قرار گیرد. به کار گیری معیار سببیت در وضعیت کنونی حقوق بین الملل به اقدامات دولت ها در مبارزه با تروریسم چارچوب میدهد و در عین آن که راه را بر سوءاستفاده دولت ها می بندد، زمینه را برای رفع ریشه ای تروریسم فراهم می کند. دولت های امروزی شیوه توسل به زور را تغییر داده اند و به جای مخاصمه مسلحانه مستقیم گروه های تروریستی را شکل می دهند و در راستای اهدافشان به آنها کمک مالی، نظامی و اطلاعاتی می کنند بدون آنکه لزوما بر آنها کنترل داشته باشند. نتیجه آن میشود که براساس معیارهای موجود نمی توان بر این دولتها مسئولیتی را بار نمود و دولت های قربانی برای حفظ امنیت جان شهروندان و تمامیت اراضی خود به راه های غیر مشروع، مانند اقدامات تلافی جویانه، دست می زنند و آن را دفاع مشروع می نامند. از سوی دیگر، برخی از دولت ها نیز تروریسم و مبارزه با آن را بهانهای کرده اند تا با توسل به آن، تعهداتی را که به موجب حقوق بشر و بشردوستانه بر عهده دارند، کنار بزنند و همواره تهدید تروریستی را توجیهی برای نقض این حقوق شهروندانشان قرار دهند. حال به کسانی که معتقدند نظریه مسئولیت بین المللی دولتها بر مبنای مسببیت، راه را برای سوءاستفاده و خودسری دولت ها باز می کند، باید گفت استناد به این نظریه در محدوده مشخص آن بسیار بهتر از وضعیت موجود در جامعه بین المللی است.

کلیدواژه ها:

تروریسم ، مسولیت جمعی ، قربانیان تروریسم ، مسولیت بین المللی ، تعهدات بین المللی.