بررسی و تحلیل سطح برخورداری شهرستان های استان چهارمحال و بختیاری از شاخص های توسعه با استفاده از مدل تاپسیس فازی

برنامه­ریزی منطقه­ای با هدف توسعه و کاهش نابرابری منطقه­ای، از موضوعات مهم در کشورهای در حال توسعه محسوب می­شود. شناخت و تجزیه و تحلیل وضع مناطق در زمینه­های محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نخستین گام در فرایند برنامه­ریزی توسعه منطقه­ای است. با این کار تنگناها و محدودیت­های مناطق مشخص شده و می­توان برای رفع آن­ها اقدام کرد. به عبارتی برای تخصیص اعتبارات و منابع میان مناطق مختلف، شناسایی جایگاه آن منطقه در بخش مربوطه و رتبه­بندی سطوح برخورداری از مواهب توسعه ضروری است. با عنایت به مباحث فوق­الذکر در پ‍‍ژوهش حاضر سعی شده است، با روش توصیفی- تحلیلی به تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان­های استان چهار محال بختیاری در شاخص­های انتخابی توسعه پرداخته شود. در این پژوهش شهرستان­های استان براساس ۱۱ مولفه مختلف توسعه در قالب ۵۰ شاخص (با تاکید بر شاخص های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی) با استفاده از مدل های کمی برنامه­ریزی از جمله مدل تصمیم گیری چند معیاره شباهت به گزینه ایده­آل TOPSIS و وزندهی شاخص ها با تکنیک AHP، سطح بندی و میزان نابرابری های موجود در شهرستان های استان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این بررسی ها حاکی از آن است که شهرستان­های شهرکرد و بروجن به ترتیب با ۵۷۲۱% و ۵۰۶۲% در سطح برخوردار و شهرستان­های اردل، فارسان و کوهرنگ به ترتیب با ۳۸۳۸% و۳۶۴۴% و ۳۰۷۱% در سطح نیمه برخوردار و شهرستان لردگان با ۲۰۴۲% در سطح عدم برخورداری هستند. یافته ها نشان می­دهد لزوم توجه به برنامه­ریزی غیرمتمرکز بر اساس منابع و محدودیت­ها به منظور نیل به توسعه و پیشرفت متعادل و یکپارچه منطقه­ای، ضرورتی اجتناب ناپذیراست.

کلیدواژه ها:

چهارمحال بختیاری ، برنامه­ریزی منطقه­ای ، سطح برخورداری ، توسعه ، TOPSIS ، AHP