ارزیابی تنوع ژنتیکی و بررسی ساختار جمعیت با استفاده از نشانگر SNP در شرایط تنش سرمای دیررس بهاره در گندم نان (Triticum aestivum L)
محل انتشار: فصلنامه بیوتکنولوژی کشاورزی، دوره: 16، شماره: 1
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 59
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JOAGK-16-1_002
تاریخ نمایه سازی: 29 بهمن 1402
چکیده مقاله:
هدف: تنش سرمای دیررس بهاره در اوایل رشد زایشی گندم با افت ناگهانی دما در فصل بهار باعث خسارت می شود. تنوع ژنتیکی گیاهان، تعیین کننده پتانسیل آن ها برای افزایش کارایی و در نتیجه استفاده از آن ها در برنامه های اصلاحی است. این مطالعه با هدف ارزیابی ساختار جمعیت، تنوع ژنوتیپ های گندم و انتخاب ژنوتیپ های برتر در شرایط تنش سرما و نرمال انجام شد.مواد و روشها: تعداد ۶۷ ژنوتیپ گندم نان به صورت کشت گلدانی در مزرعه در دو شرایط نرمال و تنش سرمای دیررس بهاره در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. اعمال تنش با انتقال گلدان ها در ابتدای مرحله زایشی به اتاق رشد با دمای ºC۳- صورت گرفت. صفات فنوتیپی شامل عملکرد و اجزای عملکرد اندازه گیری شدند. ژنوتیپ یابی با استفاده از آرایه چند شکلی تک نوکلئوتیدی(SNP) با تراکم ۹K صورت گرفت. تعداد ۱۷۰۹۳ نشانگر SNP در مطالعه حاضر استفاده شدند.یافتهها: محتوای اطلاعات چندشکلی برای نشانگرهای SNP در محدوده ۰۳/۰ تا ۳۸/۰ با میانگین ۲۶/۰ محاسبه محاسبه شد. تجزیه و تحلیل ساختار جمعیت، ژنوتیپ ها را در پنج زیر جمعیت گروه بندی کرد. تجزیه و تحلیل واریانس مولکولی نشان داد که ۷۵ درصد از واریانس مشاهده شده در جمعیت، مربوط به تفاوت های درون جمعیتی بود. ژنوتیپ های مورد مطالعه بر اساس نشانگرSNP به ۴ گروه و بر اساس صفات فنوتیپی در شرایط نرمال و تنش به ترتیب به ۵ و ۶ گروه تقسیم بندی شدند. ژنوتیپ های گروه اول که میانگین صفات بالاتری نسبت به سایر گروه ها در شرایط تنش داشتند، به عنوان ژنوتیپ های متحمل به سرمای دیررس بهاره معرفی گردیدند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که صفات وزن سنبله اصلی، عملکرد دانه در بوته، وزن دانه در سنبله اصلی و وزن ۱۰۰ دانه در شرایط تنش سرمای دیررس بهاره بیشترین اهمیت در گروه بندی را داشتند. نتایج حاصل از شاخص های مولکولی محاسبه شده شامل شاخص های نشانگری و شاخص های تنوع، نشان داد که نشانگرهایSNP مورد استفاده کارایی نسبتا خوبی برای محاسبه تنوع ژنتیکی در جمعیت مورد مطالعه داشتند. در تجزیه خوشه ای بر مبنای ماتریس ژنوتیپی، ژنوتیپ های متمحل به سرما در گروه های جداگانه گروه بندی شدند که نشان دهنده ی متفاوت بودن سازوکارهای تحمل در این ژنوتیپ ها می باشد. این نتایج اطلاعات مفیدی در خصوص انتخاب منابع ژنتیکی متنوع در جهت بهبود تحمل به سرما در اختیار به نژادگران گندم قرار می دهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
شکوفه خاندانی
دانشجوی دکترای رشته ژنتیک و به نژادی گیاهی، گروه ژنتیک و به نژادی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
رضاقلی میرفخرایی
استادیار، گروه ژنتیک و به نژادی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
قاسم محمدی نژاد
استاد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
سمیه ساردوئی نسب
استادیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :