پایش و پیش بینی خشکسالی در استان کرمان با استفاده از شاخص DI و پهنه بندی آن با روشهای زمین آماری

خشکسالی یک پدیده آب و هوایی است که احتمال وقوع این پدیده در همه­ی نقاط کره زمین و با هر شرایط اقلیمی وجود دارد. پدیده خشکسالی یکی از مهم­ترین بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث بروز بسیاری مشکلات از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شده است. بر این اساس سیستم­های پایش در تدوین طرح­های مقابله با خشکسالی و مدیریت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. آگاهی از وضعیت خشکسالی، با پیش­بینی و پهنه­بندی شدت خشکسالی می­تواند خطر زیان­های ناشی از این پدیده را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. در این تحقیق استان کرمان به ­عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش­های کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله در تهیه­ی نقشه­های شدت خشکسالی رخ داده در استان کرمان با استفاده از شاخص دهک­ها می­باشد. بدین منظور ۴۴ ایستگاه هواشناسی که دارای آمار بلندمدت و پایه زمانی مشترک ۲۰ ساله بودند، انتخاب گردیدند. سپس شاخص­خشکسالی دهک­ها برای دوره آماری محاسبه گردید. نقشه­های پهنه­بندی خشکسالی برای سال­های ۱۳۶۷، ۱۳۷۲، ۱۳۷۸، ۱۳۷۹، ۱۳۸۱ و ۱۳۸۴ با استفاده از سه روش کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله تولید شد. جهت تعیین کارآیی هر یک از این روشها از RMSE استفاده شد. از بین سه روش پهنه­بندی، روش کریجینگ و کوکریجینگ به دلیل داشتن خطای RMSE پایین­تر به عنوان مناسب­ترین روش­ها انتخاب گردیدند. نتایج این پژوهش نشان داد که شدیدترین خشکسالی­ها در سال­های ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ به وقوع پیوسته است.

کلیدواژه ها:

دهک ها ، خشکسالی ، پهنه بندی ، کریجینگ ، کوکریجینگ ، معکوس فاصله ، کرمان