ارزیابی شاخص های سنجش از دوری در شرایط خشکسالی(مطالعه موردی: دشت ارومیه)

بخش کشاورزی هر کشور، نسبت به خشکسالی و پیامدهای تغییر اقلیم آسیب پذیر است؛ بنابراین برنامه ریزی به منظور پایش و مدیریت خشکسالی کشاورزی می تواند کمک شایانی به کاهش خسارات ناشی از خشکسالی نماید. استفاده از تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مفید جهت پایش خشکسالی کشاورزی مورداستفاده قرار می گیرد. ازاین رو در این تحقیق به بررسی شاخص های سنجش ازدوری TCI، VCI و VHI در مقیاس های فصلی، ۶ ماهه و سالانه و بررسی ضریب همبستگی با شاخص بارش استانداردشده SPI با استفاده از داده های ۴ ایستگاه باران سنجی در دشت ارومیه در طی بازه زمانی ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۷ پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد شاخص های سنجش ازدوری در مقیاس سالانه از همبستگی بالاتری در مقایسه با فصلی و ۶ ماهه با شاخص SPI برخوردار هستند و در حالت کلی ضریب همبستگی شاخص VCI در مقیاس سالانه نسبت به دو شاخص TCI و VHI بالاتر است. نتایج تفکیک دشت ارومیه به ۱۷ ناحیه موردمطالعه از طریق روش چندضلعی تیسن با استفاده از چاه های پیزومتری جهت بررسی شاخص های سنجش ازدوری در مقیاس کوچک تر نیز نشان می دهد که در هر منطقه بسته به شرایط خاص اقلیمی و پوشش گیاهی، ضریب همبستگی متفاوتی با شاخص های سنجش ازدوری وجود دارد و نمی توان شاخص بهینه ای برای کل منطقه ارومیه انتخاب نمود؛ بنابراین برای انتخاب شاخص بهینه خشکسالی پیشنهاد می شود مقیاس منطقه موردمطالعه به ابعاد کوچک تری تقسیم شود تا بهترین شاخص برای ارزیابی و پایش خشکسالی کشاورزی بسته به پوشش گیاهی خاص هر منطقه در مقیاس کوچک تر انتخاب و موردبررسی قرار گیرد تا بتوان تصمیمات مهم مدیریتی را در مواجهه با خشکسالی اتخاذ نمود.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، ، ، ، ، TCI ، ، ، ، ، VCI ، ، ، ، ، VHI ، ، ، ، ، SPI