بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر شدت بیخوابی بیماران مبتلا به اختلالات روانی : مرور نظامند و فراتحلیل

مقدمه و هدف: بیش از نیمی از بیماران مبتلا به اختلالات روانی مشکلات خواب را گزارش می کنند. درمان شناختی رفتاریبرای بی خوابی بر اساس دستورالعمل های درمانی فعلی اروپا، خط اول درمان بی خوابی می باشد. بی خوابی اغلب فقط از نظر دارویی به ویژه در بیماران مبتلا به اختلالات روانی درمان می شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر شدت بیخوابی در بیماران مبتلا به اختلالات روانی می باشد.مواد و روش ها: تمامی پایگاه های اطلاعاتی بین المللی PubMed، Scopus، Science Direct، ISI، Web of Knowledge وEmbase مورد بررسی قرار گرفتند و تا آپریل ۲۰۲۳ بر اساس کلیدواژه های مرتبط با اهداف مطالعه جستجو شدند. مطالعه حاضر بر اساس چک لیست PRISMA ۲۰۲۰ انجام شد و از موتور جستجوی Google Scholar نیز برای یافتن مقالات مرتبط استفاده شد. میانگین تفاوت ها (فاصله اطمینان (%۹۵ با استفاده از مدل اثر ثابت محاسبه شد. برای انجام فراتحلیل از نرم افزار Stata/MP v.۱۷ استفاده شد.یافته ها: پس از بررسی چکیده ۶۲۴ مقاله، ۱۰۵ مقاله برای بررسی متن کامل انتخاب شد که از این تعداد ۱۱ مقاله در فراتحلیل قرار گرفتند. اختلاف میانگین نمره ی شدت بی خوابی بعد از درمان بین گروه CBT-I و گروه کنترل -۵/۲۹ بود ( MD, -۵.۲۹ ۹۵% .(CI -۶.۲۲, -۴.۳۶; p<۰ .۰۰۱ فراتحلیل نشان می دهد که بین دو گروه CBT-I و گروه کنترل بعد از درمان در دوره پیگیری از نظر اماری تفاوت معنیدار وجود دارد .(MD, -۳. ۵۵ ۹۵% CI -۵.۲۴, -۱.۸۶; p<۰.۰۰۱) اختلاف میانگین نمره ی شدت بی خوابی بعد از درمان بین گروه CBT-I و گروه کنترل در بیماران با اختلالات مختلط -۵/۱۱ بود .(MD, -۵. ۱۱ ۹۵% CI -۷.۹۷, -۲.۲۶; p<۰.۰۰۱) مشاهده شد که CBT-I می تواند در بهبود شدت خواب بیماران با اختلالات روان پریشی موثر باشد(- MD, -۶.۱۰ ۹۵% CI -۹.۲۲,.(۲.۹۸; p<۰.۰۰۱بحث و نتیجه گیری: CBT-I یک درمان موثر برای بیماران مبتلا به بی خوابی و یک اختلال روانی همراه، به ویژه افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه و وابستگی به الکل است.

کلیدواژه ها:

درمان شناختی-رفتاری ، خواب ، اختلالات روانی ، افسردگی ، اختلال استرس پس از سانحه