سنجش سازگاری کاربری های شهری با تاکید بر الگوی همجواری با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره فازی (مطالعه موردی: کاربری های آموزشی دبیرستان شهر مراغه)

در بسیاری از شهرها، الگوی مکانی کاربری­های آموزشی به دلایل مختلف مانند قرارگیری کاربری­های مزاحمی  چون کاربری­های صنعتی، نظامی، مراکز پمپ بنزین، کاربری درمانی و ... از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار ناست همین امر باعث افت کیفیت خدمات مدارس و تاثیر نامطلوب روحی و جسمی بر روی دانش­آموزان دارد. لذا در مکان­یابی فضاهای آموزشی باید اصول و معیارهای لازم رعایت گردد تا این فضاها با سایر کاربری های شهری سازگاری داشته باشند. در این راستا هدف تحقیق حاضر سنجش کاربری­های شهری با تاکید بر الگوی همجواری است و به سنجش کاربری­های آموزشی (مدارس دبیرستان) در شهر مراغه می­پردازد. روش تحقیق توصیفی _تحلیلی است. داده­های تحقیق به روش اسنادی و میدانی جمع­آوری گردیده و در نرم افزار GIS مورد تحلیل قرار گرفتند. متغیرهای مورد مطالعه تحقیق؛ آلودگی صوتی و هوا (فاصله از مراکز صنعتی، فاصله از بزرگراه، فاصله از راه­های اصلی)، آسایش و امنیت عمومی (فاصله از ایستگاه­های آتش نشانی، فاصله از جایگاه­های سوخت، فاصله از مراکز درمانی، فاصله از مرکز انتظامی، نزدیکی به مزاکز فرهنگی، نزدیکی به مراکز ورزشی) و زیباشناسی (نزدیکی به فصای سبز، فاصله از گورستان)  است. به منظور وزن­دهی و تعیین اندازه اثر متغیرهای مورد مطالعه تحقیق از مدل FAAZY- AHP استفاده شده است. سپس با استفاده از نرم­افزار Arc Gis به تعیین حریم کاربری­های آموزشی با توجه به معیارهایی که در پنج طبقه کاملا سازگار، نسبتا سازگار، بی تفاوت، نسبتا ناسازگار و کاملا ناسازگار طبقه­بندی شده­اند، می­پردازد. نتایج به دست آمده از بررسی همجواری ۴۱ دبیرستان در شهر مراغه نشان می­­دهد که ۳۷ درصد مدارس در وضعیت نامطلوب، ۳۹ درصد در وضعیت نسبتا مطلوب و ۲۴ درصد در وضعیت مطلوب از لحاظ قرارگیری و همجواری با کاربری­ها سازگار و ناسازگار قرار دارد و در بین مدارس، دبیرستان شهید باکری در مقطع پسرانه رتبه ۱ و دبیرستان خواجه نصیر در مقطع پسرانه رتبه ۴۱ را به دست آورده است.

کلیدواژه ها:

کاربری های شهری ، سازگاری ، مراکز آموزشی ، مدل تصمیم گیری چند معیاری فازی ، شهر مراغه