بررسی فرایند نوستالژی در اشعار محمدامین شیخ الاسلامی، «هێمن»

واژه نوستالژی که در زبان فارسی از آن با عنوان «غم غربت»  یاد می­ شود به معنای احساس غم و دلتنگی برای خاطرات از دست ­رفته ی گذشته است. خاطراتی که با یادآوری آن، فرد دچار غم و اندوه می­ شود و نوعی دلتنگی بر او سایه می­ افکند. مهمترین عواملی که باعث به وجود آمدن حس نوستالژی می­ شوند شامل: حسرت روزهای خوش دوران کودکی، زندان یا  مهاجرت، جنگ و از دست دادن استقلال کشور و... است. شاعران بومی و محلی از جمله شاعران کرد­زبان نیز از این قاعده­ مستثنی نیستند. اشعار آن­ها تجلی­ گاه مناسب و درخوری برای نشان دادن این حس درونی است. بزرگترین مظاهر نوستالژی را می توان در اشعار این شاعران یافت. آن­ها در اشعارشان همواره از خاطرات روزهایی یاد می کنند که در صلح و آرامش در سرزمین سرسبز و پر شور و نشاط­شان و با امید به زندگی و آینده می زیستند. از جمله ­این شاعران، «هێمن» است. بهره­ گیری از عناصر طبیعی، استفاده از ادبیات شفاهی و پشتوانه قرار دادن فولکلور و فرهنگ بومی در عین به خدمت گرفتن انواع صنعت های ادبی، ویژگی­ هایی از شعر هێمن است که خوانندگان این اشعار می­ توانند تا اندازه­ ای به درک آن­ها نایل آیند. هێمن شیفته ی سادگی کلام شعر بود و سعی داشت زبان شعر را به زبان واقعی مردم نزدیک سازد. از این شاعر، می­ توان به عنوان شاعر اجتماعی یاد کرد؛ زیرا مسائل اجتماعی و سیاسی آن روزگار تاثیر عمیقی بر شعر او گذاشته است. بیشترین نمودهای شعر نوستالژیک را می­ توان در اشعار او یافت. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی انواع نوستالژی در شعر هێمن می پردازیم. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین نمود نوستالژی در اشعار هێمن به ترتیب به وطن­ گرایی، یاد معشوق، زندان و تبعید، و یاد مرگ عزیزان مربوط می شود.

کلیدواژه ها:

نوستالژی ، ادبیات کردی ، هێمن