هه ڵوێست له ئه ده بی کوردی و فارسیدا: خوێندنەوەی شیعری کامه ران موکری و فه ڕوخی یه زدی به نموونه

کامه ران موکری و فه ڕوخی یه زدی وه ک دوو له شاعیره دیار و به رجه سته کانی ئه ده بیاتی فارسی و کوردی و شاعیرگه لێکی دەروەست و خاوه ن هه ڵوێست، هه میشه شیعره کانیان له خزمه تی کۆمه ڵگادا بووه و ویستوویانه له ڕێی قه ڵه مه که یانه وه ده رد و ئازار و مه ینه تییه کانی خه ڵکی پیشان بده ن. ئه وان وێڕای ئه وه ی قه ڵه مه که یان بۆ هه ڵوێست نواندن دژ به سته م و نادادییه کان به کار خستووه ، خه ڵکیشیان دژ به زوڵم و سته م و بێدادییه کۆمه ڵایه تیی و سیاسیی و ئاینییه کان هان داوه . سه ره ڕای ئه وه ی له ڕووی کاته وه به ته واوی هاوسه رده می یەکتر نه بوون، بەڵام به روونی دیاره که که ش­وهه وای ژیانیان له جوغڕافیای ڕۆژهه ڵاتی ناوه ڕاستی سه رده می نێوان شه ڕی جیهانی یەکه م و دووهه م­دا زۆر وێک چووه . هه ر بۆیه ش هه ڵسه نگاندنیان له ڕووی ئه ده بی به راوردکارییه وه شیاو و جێی سه رنجه . بیر و سۆزی به رچاوی نه ته وه یی به شێوه یەکی پته و و به هێز، هه وڵی بێوچان بۆ ڕوون­کردنه وه ی بارودۆخی سیاسی و کۆمه ڵایه تی وڵات بۆ به رده نگ و به تایبه ت چینه ژێرده سته کان، به ره وڕوو بوونه وه ی بێ پێچ­و­په نا له گه ڵ ناڕێکیی کرده وه و خه یانه ته کانی که سایه تییه سیاسی و حکوومییه کان، به رنگاری و گازنده دژ به ده ست­تێوه ردانی هێز و هزره بیانییه که ن له ناوخۆی وڵات و به رنگاری و هێرش­کردنه سه ر فێڵبازی و چه وتیی که سایه تییه ئایینیه کان یان ئه و که سانه ی به ناوی ئایین به هره ی ئابووری و کۆمه ڵایه تی بۆخۆیان ده سته به ر ده که ن، ئه و خاڵانه ن که به شێوه ی هاوبه ش، وێنه یەکی زه ق و به رچاو له هه ڵوێست­دار بوون و سۆزی گشتگیری هونه ری و بیری قووڵی سیاسی-کۆمه ڵایه تی له به رهه مه کانی هه ردووک نووسه ردا وه ده رده خات. به راوردکاریی بۆچوونی ئه و دوو نووسه ره سه باره ت به ئایین و چه مکه ئایینیه کان، ده رخه ری جیاوازییه کی ورده له نیگایان بۆ دین؛ گه رچی خودی ئایین وه ک چه مکێک و پێگه یێکی کۆمه ڵایه تی و بگره مێژوویی بۆ نزیک­کردنه وه و ڕێک­خستنه وه ی چینه کان له شیعری فه ڕوخی ­یه زدیدا ئاماژه ی پێ­کراوه ، به ڵام دین، به و شێوه یه له به رهه مه کانی مۆکری­دا ده رنه که وتووه و ته نانه ت ئاماژه ی نه رێنیشی پێ­نه کراوه .

کلیدواژه ها:

هه ڵوێستی ئه ده بی ، ئه ده بی به راوردکارانه ، فه ڕوخی یه زدی ، کامه ران موکری