بررسی اثرات عوامل اقتصادی بر مهاجرت نخبگان و پیامدهای اقتصادی فرار مغزها

بررسی اثرات رفاه اقتصادی و فرار مغزها و مهاجرت نخبگان به عنوان پدیده ای اجتماعی در فرایند توسعه و رشد کشورها نقش تعیین کننده دارد و حوزه های مختلف در کشورهای در حال توسعه همواره متاثر از این مقوله بوده است سطح کیفی و کمی زندگی در سطح رفاه اجتماعی در کشورها یکی از مهمترین معیارهای توسعه یافتگی است. بر همین اساس یکی از مهم تریناهداف برنامه ریزان اقتصادی، افزایش رفاه اجتماعی به عنوان عاملی مهم به منظور جذب نخبگان در جوامع توسعه یافته است. ۱ مهاجرت تاثیرات مهمی بر جوامع دارد. تاثیر اقتصادی مهاجرت هم یکی از پدیده هاست. تمامی کشورها براساس اصل رقابت از ورود افراد با تخصص بالا استقبال می کنند. چرا که این مهاجرین به نیاز روز افزون این کشورها برای داشتن نیروی کار با صلاحیت پاسخ می دهند. از طرفی کشورهایی با سطح رفاه اجتماعی نامطلوب و ضعیف شاهد فرار مغزها و مهاجرت افراد تحصیل کرده خود می باشند. در کشورهای صادر کننده نفت مهاجرت نخبگان می تواند از رانت نفت تاثیرپذیرد. منابع طبیعی با تشدید رفتارهای رانت جویانه برانگیزه و رفاه نخبگان اثر گذاشته و فرار مغزها را تشدید می کند. در این پژوهش برانیم تا به بررسی اثرات رفاه اجتماعی و عوامل اقتصادی بر فرار مغزها طی سال های ۲۰۰۲-۲۰۱۸ و مبتنی بر داده های مراکز رسمی آمار اقتصادی از قبیل داده های بانک جهانی و داده های مهاجرت در کشورهای در حال توسعه بپردازیم. روش اقتصاد سنجیمورد استفاده روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM)۱ است. نتایج نشان میدهد وقفه اول فرار مغزها و آزادی بیان اثری مثبت بر فرار مغزها از کشورهای در حال توسعه (کشورهای مبداء) به ایالات متحده آمریکا (کشور مقصد) داشته و رفاه اجتماعی، ثبات سیاسی، بهداشت و سلامت عمومی اثری منفی بر فرار مغزها داشته است.

کلیدواژه ها:

فرار مغزها ، رفاه اقتصادی ، مدل پانل دیتا ، کشورهای در حال توسعه ، منابع طبیعی