نقد و بررسی دیدگاه ابن خلدون در رد آموزه مهدویت

مهدویت یکی از مهم ترین آموزه های اعتقادی ادیان بزرگ، به ویژه اسلام است که روایات بسیاری از طریق شیعه و اهل سنت بر آن وجود دارد و این آموزه جزو معتقدات شیعه و بسیاری از اهل سنت است و شماری بسیاری از عالمان اهل سنت، آن را جزو مسائل اعتقادی شمرده اند. با این حال، در قرون اخیر، برخی از دانشمندان اهل سنت، به انکار مهدویت پرداخته که مشهورترین و متقدم ترین آنان، ابن خلدون است. ابن خلدون، این آموزه را بر اساس علم عمران و نظریه عصبیت خود انکار کرده و البته در ضمن آن کوشیده است به نقد و رد روایات مهدویت نیز بپردازد. این نوشتار با روش تحلیلی _ انتقادی، به نقد دیدگاه ابن خلدون پرداخته و مدعیات او را در این باب به نقد کشیده و روشن ساخته است که روایات مهدویت در شیعه و اهل سنت، به حد تواتر است و دانشمندان متقدم این دو فرقه، این روایات را در آثار خود گرد آورده اند. همچنین، این نوشتار به نقد دیدگاه ابن خلدون در باب مهدویت از باب عصبیت پرداخته و اصل عصبیت را فاقد وجهه دینی و در تضاد با آموزه های اسلامی معرفی کرده و البته بر فرض اذعان به عصبیت، دولت مهدوی را از بالاترین درجه عصبیت، که همانا عصبیت ایمانی است، برخوردار دانسته است. شایان ذکر است، نظریه ابن خلدون در قرن اخیر، واکنش های بسیاری را برانگیخته و شماری از دانشمندان اهل سنت به تبعیت از وی، به انکار مهدویت پرداخته و البته شمار بسیاری دیگر، به رد دیدگاه ابن خلدون پرداخته اند.

کلیدواژه ها:

ابن خلدون ، مهدویت ، علم عمران ، عصبیت ، نقد دیدگاه ابن خلدون