کاربرد مدل آنتروپی بیشینه (MaxEnt) برای ارزیابی مطلوبیت رویشگاه سگ گل (Rosa canina L.) در منظر طبیعی کدکن (خراسان رضوی)

سگ گل (نسترن وحشی) درختچه ای دارویی-زینتی است که در نواحی مختلف ایران دارای رویشگاه طبیعی می باشد. شرایط اقلیمی و جغرافیایی از عوامل مهمی هستند که بر پراکنش و مطلوبیت رویشگاه این گونه موثر هستند. شناخت عوامل موثر بر مطلوبیت رویشگاه گونه های گیاهی از عوامل مدیریتی لازم برای حفاظت رویشگاه و طراحی کاشت آینده است. پژوهش حاضر باهدف تشخیص عوامل موثر بر مطلوبیت رویشگاه سگ گل در منطقه کدکن در استان خراسان رضوی انجام شد. از مدل MaxEnt برای تشخیص مطلوبیت زیستگاه سگ گل در رویشگاه مورد بررسی استفاده گردید. داده های مورداستفاده حاوی ۱۴ داده شامل داده های خاک (بافت، pH، هدایت الکتریکی، مواد آلی و سولفات آهن)، اقلیم (بیشینه و کمینه دما و بارش)، پستی وبلندی (ارتفاع از سطح دریا، جهت، شیب و انحنای سطح) و داده های هیدرولوژی (شاخص رطوبت توپوگرافی و فاصله تا آبراهه) بود. ارزیابی کارایی مدل توسط منحنی ROC انجام شد و برای برآورد اهمیت متغیرها و درصد تاثیر هر یک در مدل پایانی، از رویکرد جک نایف (Jackknife) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که مدل MaxEnt دارای کارایی منطقی و قابل قبولی (۸۶۶/۰ = (AUC در تشخیص مطلوبیت رویشگاه سگ گل مطابق نقاط حضور در منطقه مورد بررسی بود. مطلوبیت رویشگاه سگ گل به ۵ طبقه خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیم شد که مطابق نتایج در منطقه مورد بررسی ناحیه با مطلوبیت خیلی زیاد برای رویش سگ گل کمترین درصد را داشت. نتایج ارزیابی اهمیت متغیرها نشان داد، ارتفاع از سطح دریا بیشترین تاثیر در مطلوبیت رویشگاه سگ گل در منطقه کدکن دارد. pH، فاصله تا آبراهه، TWI، درصد رس و میزان سولفات آهن در بافت خاک به ترتیب عوامل بعدی هستند که بر مطلوبیت رویشگاه سگ گل در منطقه مورد بررسی موثر بودند. درپایان، ۵/۳۶% از ناحیه مورد بررسی از رویشگاه سگ گل در منطقه کدکن دارای مطلوبیت زیاد تا خیلی زیاد برای رویش این گونه است.

کلیدواژه ها:

Dogrose ، Habitat ، Suitability ، Ecological landscape ، سگ گل ، رویشگاه ، مطلوبیت ، منظر طبیعی