بررسی اثر سمیت سلولی کیتوزان و نانوذرات کیتوزان در محیط آزمایشگاهی

مقدمه: با توجه به استفاده گسترده از نانوذرات به عنوان یک ماده ضدمیکروبی قوی در پوشش های مواد غذایی و احتمال آثار سمی سلولی آن ها بر بدن و یا مصرف تصادفی این مواد سمی، این مطالعه انجام شد. هدف از این مطالعه بررسی سمیت سلولی کیتوزان و نانوذرات کیتوزان در شرایط آزمایشگاهی است. مواد و روش­ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی است که در سال ۱۳۹۹ در آزمایشگاه گروه بهداشت و کنترل مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز صورت گرفت. برای بررسی ویژگی های این نانوذرات از روش های طیف سنجی پراش پرتو ایکس (XRD) و طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR) استفاده گردید. به منظور بررسی اثر سمیت سلولی کیتوزان و نانوکیتوزان، دو رده سلولی HT-۲۹ (لاین سرطان کولون) و Vero (لاین اپیتلیال کلیه میمون) به کار گرفته شد؛ سپس آزمون سمیت سلولی با روش MTT و بررسی آپوپتوز سلولی با استفاده از روش رنگ آمیزی آکریدین ‎اورنج و اتیدیوم برماید صورت گرفت. یافته­ های پژوهش: برای آنالیز آماری از واریانس یک طرفه و آزمون t مستقل با استفاده از نرم افزار SPSS vol.۱۹ استفاده گردید. حداکثر مقادیر طیف سنج پراش اشعه ایکس نانوذرات کیتوزان در زاویه θ۲ در ۲۰ درجه دیده شد. پیک ظاهرشده در عدد موجی cm-۱ ۱۵۳۰ به ارتعاش کششی N-O-P مربوط بود. در نمودار طیفی کیتوزان ارتعاش خمشی گروه عاملی N-H در عدد موجی cm-۱ ۱۵۴۲ ظاهر گردید، درحالی که در طیف نانوذرات کیتوزان سنتز شده ارتعاش خمشی N-H در cm-۱ ۱۶۴۶ دیده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که سمیت سلولی کیتوزان در سلول های HT-۲۹ و Vero با افزایش زمان و غلظت نانوذرات، افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: ازآنجاکه با افزایش زمان و افزایش غلظت نانوذرات، سمیت در سلول ها بیشتر مشاهده گردید؛ بنابراین، زمان و غلظت نانوذرات کیتوزان در ایجاد سمیت سلولی اهمیت دارد. با توجه به آثار سمی این نانوذرات بر روی سلول های سرطانی، این ذرات می تواند در درمان سرطان استفاده شود که نیازمند مطالعات بیشتری در این زمینه است.

کلیدواژه ها:

Chitosan ، Cytotoxicity ، HT-۲۹ cell ، Vero cells ، کیتوزان ، سمیت سلولی ، رده سلولی HT-۲۹ و Vero