تحلیل صوری عناصر اصلی جامه حضرت علی(ع) در نگاره های نسخه خاوران نامه مکتب ترکمانی (محفوظ در کاخ گلستان)

در بسیاری از نسخه های مصور تاریخی، برای نمایش شخصیت­ها در شمایل نگاری، وجه ثابتی به تصویر در آمده است تا شناخت ایشان برای بیننده تسهیل گردد. هدف این مقاله، واکاوی الگوی تصویری پوشش حضرت علی(ع) در نگاره­های خاوران­نامه ترکمانی از منظر ساختار صوری است. طرح، نقش، فرم و رنگ عناصر پوشش حضرت علی(ع) در نگاره­های نسخه خاوران­نامه چگونه تحلیل می­شود؟ نتیجه مطالعه اسنادی به شیوه تطبیقی تاریخی و با نمونه­گیری ۹ نگاره به صورت هدفمند حاکی است که در نگاره­های این نسخه، امیرالمومنین علی(ع) با پوشش عمامه، قبا و عبا تصویر شده و رنگ یا شیوه تزئینی یا بر­عکس ساده­نمایی برای تمایز ایشان از دیگر افراد به کار نرفته است: پوشش امام علی(ع) در تمام موقعیت­ها، ترکیب سه­قطعه­ای متداول دارد. بنابر این، همانندی ایشان با دیگر افراد در تصاویر به قرین مفهومی وجه، نشانه­ای دارد و موضوع همگونی کسوت حضرت علی(ع) را با مردم جامعه در زمان زیست در ذهن تداعی می ­کند.

کلیدواژه ها:

نگارگری ، مکتب ترکمانی ، خاوران نامه ، جامه حضرت علی(ع)