تبیین الگوی «سبقت در تقرب» بر پایه تحلیل محتوای کیفی دعای کمیل
محل انتشار: مجله پژوهش های قرآن و حدیث، دوره: 54، شماره: 1
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 147
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JQST-54-1_008
تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402
چکیده مقاله:
دعا در مکتب اهلبیت(ع) ضمن داشتن کارکردهای معنوی در خودسازی های فردی، بستر مناسبی برای پرورش نیروهای باب اهداف اجتماعی ائمه (ع) بوده است. الگوهای نظری موثر در نظام رفتاری، از متون ادعیه قابل استخراج است. از این میان، عبارات «اسرح الیک فی میادین السابقین» و «اقربهم منزله منک» در دعای کمیل به مقامی برتر از تقرب یعنی «سبقت در قرب» دلالت می دهد. بر این اساس دعای کمیل، بستر متنی مناسبی برای کشف الگوی مرتبط با تسابق در تقرب است. تبیین و ترسیم الگوی مفهومی فوق، مسئله اصلی تحقیق حاضر است که تلاش دارد با روش اکتشافی تحلیل محتوای مضمونی به آن پاسخ دهد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که دعای کمیل متنی یکپارچه و دارای انسجام محتوایی است. این دعا ضمن رفع یک نقصان و مانع جدی در وادی تقرب الی الله، مسیر سریع تری را برای سیر انسان در قرب الهی پیشنهاد می کند. «مغفرت»، «عزت»، «خدمت»، «سبقت» و «قربت»، پنج مضمون محوری دعای کمیل هستند. این مضامین، نظام مفهومی کاملا معناداری را شکل می دهند. «خدمت» به عنوان مفهوم کانونی دعا، یک مقام ارضی و جوارحی است. در این مقام خادم درصدد یاری رسانی به تحقق کاری است که مخدوم اراده انجام آن را در زمین دارد. محرومیت مومن از مقام خدمت، معلول «نقصان روحی ناشی از گناه» است و دستیابی به آن وابسته به «مغفرت دائم» می باشد. ورود مومن به وادی خدمت، به منزله ورود به عرصه «سبقت در تقرب» است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
رامین طیاری نژاد
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
علی حاجی خانی
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس تهران؛
زهرا منصوری
دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم؛
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :