واکاوی انسجام معنایی آیه ۲۳ سوره احزاب با سیاق آن (بر پایه شیوه زبانی تجرید)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 277

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQST-53-2_004

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

آیه ۲۳ سوره احزاب، از آیات با کارکرد اجتماعی ویژه قرآن است. مشهور مفسران چون «من» را در این آیه «تبعیضیه» شمرده ، و از سویی چون بر محوریت جنگ خندق در این آیه تاکید و درنگ نکرده اند، در برداشت ایشان، انسجام محتوایی (معنایی) این آیه با آیه قبل، دچار ابهام شده است. از این­رو پژوهش پیش­رو در پی بررسی انسجام معنایی این آیه شریفه با سیاق آن برآمده تا ظرایف پیام اجتماعی آیه به درستی آشکار شود. این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی، با واکاوی شیوه زبانی «تجرید» با حرف «من» و یافتن نمونه هایی نغز از آن در قرآن، تحلیلی نو از پیوند منطقی این آیه با آیه قبل ارائه داده است. در مجموع به­دست آمد این آیه در مقام تبیین آثار اجتماعی «ایمان» در برابر آثار «نفاق»، با سیاق و اطلاعات برون متنی خود، انسجامی کامل دارد و به شیوه زبانی «تجرید»، با بزرگداشت مقاومت یاران پیامبر(ص)، عامل ایستادگی دلیرانه آن­ها در برابر احزاب دشمن را «ایمان» ایشان برمی شمارد.

نویسندگان

عباس رحیملو

. دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

سیدمحمود طیب حسینی

دانشیار گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . قرآن کریم ...
  • . ابن ابیحاتم، عبدالرحمن (۱۴۱۹). تفسیر القرآن العظیم. ریاض، مکتبه ...
  • . ابن ابی زمنین، محمد (۱۴۲۴). تفسیر ابن ابی زمنین. ...
  • . ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۶۲). الخصال. قم، جامعه ...
  • . ابن جزی، محمد (۱۴۱۶). التسهیل لعلوم التنزیل. بیروت، شرکه ...
  • . ابن جنی، عثمان (۱۴۲۹). الخصائص. بیروت، دار الکتب العلمیه ...
  • . ابن حجر عسقلانی، احمد (۱۴۱۵). الاصابه فی تمییز الصحابه. ...
  • . ابن حجه، تقی الدین (۱۴۲۵). خزانه الادب و غایه ...
  • . ابن خلدون، عبد الرحمن (۱۴۰۸). تاریخ ابن خلدون. تحقیق: ...
  • . ‫ابن سعد، محمد (۱۴۱۰). الطبقات الکبری. بیروت، دار الکتب ...
  • . ابن عاشور، محمدطاهر (۱۴۲۰). تفسیر التحریر و التنویر. بیروت، ...
  • . ابن عبدالسلام، عبدالعزیز (۱۴۲۹). تفسیر العز بن عبد السلام. ...
  • . ابن کثیر، اسماعیل (۱۳۹۸). البدایه و النهایه. تحقیق: خلیل ...
  • . (۱۴۱۹). تفسیر القرآن العظیم. بیروت، دار الکتب العلمیه ...
  • . ابن مالک، محمد بن محمد (۱۹۸۹). المصباح. (بی جا)، ...
  • . ابن منظور، محمد (۱۴۱۴). لسان العرب. بیروت، دارصادر ...
  • . ابن یعقوب مغربی، احمد (۱۴۲۴). مواهب الفتاح. بیروت، دار ...
  • . ابوالسعود، محمد (۱۹۸۳). ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن ...
  • . ابوالفتوح رازی، حسین (۱۴۰۸). روض الجنان و روح الجنان. ...
  • . آلوسی، محمود (۱۴۱۵). روح المعانی. بیروت، دار الکتب العلمیه ...
  • . بدری، تحسین (۱۴۲۸). معجم مفردات اصول الفقه المقارن. تهران، ...
  • . ‫بلاذری، احمد (۱۴۱۷). انساب الاشراف. تحقیق: سهیل زکار، بیروت، ...
  • . بیهقی، احمد (۱۹۸۵). دلائل النبوه. بیروت، دار الکتب العلمیه ...
  • . تفتازانی، مسعود (۱۳۷۶). مختصر المعانی. قم، دار الفکر ...
  • . تیمی، یحیی (۱۴۲۵). تفسیر یحیی بن سلام التیمی. بیروت، ...
  • . ثعلبی، احمد (۱۴۲۲). الکشف و البیان. بیروت، دار احیاء ...
  • . جامی، عبدالرحمن (۲۰۱۹). تفسیر ملا جامی. بیروت، دار الکتب ...
  • . جرجانی، عبدالقاهر (۱۴۲۲). اسرار البلاغه فی علم البیان. بیروت، ...
  • . (۱۴۲۰). درج الدرر فی تفسیر القرآن العظیم (منسوب به ...
  • . (۱۴۲۲). دلائل الاعجاز فی علم المعانی. بیروت، دار الکتب ...
  • . حسینی همدانی، محمد (۱۴۰۴). انوار درخشان در تفسیر قرآن. ...
  • . حلبی، محمود (۱۲۰۸). حسن التوسل الی صناعه الترسل. مصر، ...
  • . خطیب قزوینی، محمد (۲۰۱۰). الایضاح فی علوم البلاغه. بیروت، ...
  • . خطیب، عبدالکریم (۱۴۲۴). التفسیر القرآنی للقرآن. بیروت، دار الفکر ...
  • . خفاجی، احمد (۱۹۹۷). عنایه القاضی و کفایه الراضی. بیروت، ...
  • . خویی، ابوالقاسم (۱۴۲۲). محاضرات فی اصول الفقه. قم، موسسه ...
  • . دینوری، عبدالله (۱۴۲۴ ). الواضح فی تفسیر القرآن الکریم. ...
  • . راغب اصفهانی، حسین (۱۴۱۲). مفردات الفاظ القرآن. بیروت، دارالشامیه ...
  • . زرکشی، محمد (۱۴۱۰). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دارالمعرفه ...
  • . زمخشری، محمود (۱۴۰۷). الکشاف. بیروت، دار الکتاب العربی ...
  • . سجلماسی، ابوالقاسم (۱۹۸۰). المنزع البدیع فی تجنیس اسالیب البدیع. ...
  • . سعدی (۱۳۶۹). کلیات سعدی. به اهتمام: فروغی، تهران، سپهر ...
  • . سکاکی، یوسف (۱۴۲۰). مفتاح العلوم. بیروت، دار الکتب العلمیه ...
  • . سمین، احمد (۱۴۱۴). الدر المصون فی علوم الکتاب المکنون. ...
  • . سیالکوتی، عبدالحکیم (۱۴۰۴). حاشیه السیالکوتی علی کتاب المطول. قم، ...
  • . شیبانی، محمد (۱۴۱۳). نهج البیان عن کشف معانی القرآن. ...
  • . شیخزاده، محمد (۱۴۱۹). حاشیه علی تفسیر البیضاوی. بیروت، دار ...
  • . صادقی‎تهرانی، محمد (۱۴۰۶). الفرقان. قم، فرهنگ اسلامی ...
  • . صدر، سید محمدباقر (۱۴۱۸). دروس فی علم الاصول. قم، ...
  • . صنعانی، عبدالرزاق (۱۴۱۱). تفسیر القرآن العزیز. بیروت، دار المعرفه ...
  • . طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۰). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت، موسسه ...
  • . طبرسی، فضل (۱۴۰۸). مجمع البیان. بیروت، دارالمعرفه ...
  • . طبری، محمد (بی تا). تاریخ الطبری، تاریخ الامم و ...
  • . (۱۴۱۲ ). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت، دارالمعرفه ...
  • . عبدالرزاق بن رزقالله (۱۴۲۹). رموز الکنوز فی تفسیر الکتاب ...
  • . علوی، یحیی (۱۴۲۳). الطراز. بیروت، مکتبه عنصری ...
  • . فخررازی، محمد (۱۴۲۰). التفسیر الکبیر. بیروت، دار احیاء التراث ...
  • . فراء، یحیی (۱۹۸۰). معانی القرآن. قاهره، الهیئه المصریه العامه ...
  • . قرطبی، محمد (۱۳۶۴). الجامع لاحکام القرآن. تهران، ناصر خسرو ...
  • . قونوی، اسماعیل (۱۴۲۲). حاشیه القونوی علی تفسیر البیضاوی. بیروت، ...
  • . مصطفوی، حسن (۱۴۳۰). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. بیروت، ...
  • . مظفر، محمدرضا (۱۴۳۰). المنطق. قم، موسسه النشر الاسلامی ...
  • . معرفت، محمدهادی (۱۴۱۵). التمهید فی علوم القرآن. قم، موسسه ...
  • . مقاتل بن سلیمان (۱۴۲۳). تفسیر مقاتل بن سلیمان. بیروت، ...
  • .‫ مقریزی، احمد (۱۴۲۰). امتاع الاسماع. بیروت، دار الکتب العلمیه ...
  • . مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱). تفسیر نمونه. تهران، دار الکتب ...
  • . مکی بن حموش (۱۴۲۹). الهدایه الی بلوغ النهایه. امارات، ...
  • . میبدی، احمد (۱۳۷۱). کشف الاسرار و عده الابرار. تهران، ...
  • . واحدی، علی (۱۴۵۱). الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. بیروت، ...
  • . ‫واقدی، محمد (۱۴۰۹). المغازی. محقق: مارزدن جونز. بیروت، موسسه ...
  • . Brown, Gillian; Yule, George.(۲۰۰۳). Discourse Analysis. Cambridge University Press ...
  • . Halliday, M. A. K.; Hasan, Ruqaiya. (۲۰۱۴). Cohesion in ...
  • . Lyons, John. (۲۰۰۵). Linguistic Semantics: An Introduction. Cambridge, Cambridge ...
  • . van Dijk, T. A. (۱۹۷۷). Text and Context: Explorations ...
  • نمایش کامل مراجع