تاثیر ابن قولویه بر انتقال حدیث قم به بغداد (با تکیه بر الرجال نجاشی و الفهرست طوسی)
محل انتشار: مجله پژوهش های قرآن و حدیث، دوره: 53، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 43
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JQST-53-1_005
تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402
چکیده مقاله:
ابنقولویه از محدثان قمی در سده چهارم بوده که سالهای پایانی عمر خود را در بغداد سپری کرده است و محدثان و عالمان بزرگی همچون غضائری و شیخ مفید از او بهره بردهاند؛ اما اکنون از آثار و آراء وی نشان کمی در دست است. میزان تاثیرگذاری ابن قولویه بر حدیث بغداد را میتوان در دو کتاب رجالی فهرستنگاری شیعه، الرجال نجاشی و الفهرست طوسی نشان داد. پنجاه و دو راوی صاحب کتاب در این دو منبع، به واسطه ابنقولویه معرفی و طریق داده شدهاند که چهل راوی را تنها ابنقولویه در الرجال نجاشی نقل کرده است. برخی از آنها مانند احادیث سعد بن عبدالله اشعری، الرجال کشی و کتابهای فقهی ابنابیعقیل مهمترین متون منتقل شده توسط ابن قولویه به منابع حدیثی بغداد در سده چهارم بوده است. بهرغم بهره فراوان نجاشی، شیخ طوسی از طرق و اسناد ابنقولویه یاد نکرده و حتی در موارد مشابه، طرق ضعیفی مانند طرق ابنبطه را جایگزین وی کرده است. توجه به سفرهای ابنقولویه نشان می دهد، او بیش از همه، کتابهای محدثان قم و ری، و سپس دیگر حوزههای حدیثی ایران مانند خراسان و سمرقند را به بغداد آورده است. همچنین، سفر ابنقولویه به مصر و دیگر شهرهای عراق، سبب بازگرداندن اسناد و دفاتر کهن محدثان کوفی به بغداد شده است. آراء خاص و مشخص ابنقولویه در پس آراء شاگردان بزرگ و نسلهای بعدی مانند شیخ مفید و شیخ طوسی، حل و محو شده است؛ اما تاثیر او در انتقال حدیث قم به بغداد قابل اغماض و چشمپوشی نیست.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
اعظم فرجامی
استادیار گروه الهیات، دانشگاه رازی
انسیه عسگری
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حضرت معصومه (س)
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :