مراعات نظیر در سوره انعام و نقش آن در انسجام سوره

ویژگی اصلی متن انسجام است و از پیوندهایی که اجزاء یک متن را به هم مرتبط می سازد، انسجام واژگانی شامل «تکرار» و «هم آیی» است که مبتنی بر رابطه معنایی واژگان با یکدیگر است. «مراعات­نظیر»، مصداق «هم آیی» است و در آن واژه­هایی در سخن به­کاربرده می­شوند که همه، داخل در یک مجموعه و زمینه معنایی قرار دارند. در «تضاد» نیز «هم آیی» وجود دارد؛ زیرا در آن تداعی معانی صورت می­گیرد. این مقاله به شیوه تحلیل ادبی، تناسب­های معنایی واژگان را در سوره انعام دنبال می­کند. انعام که پیام اصلی آیات آن، مبارزه با شرک و دعوت به توحید است؛ از آفرینش، گسترده سخن می گوید و تصاویر طبیعت در آن نمودی بارز دارد. همچنین درباره انسان و  اعضای بدن، کارکردها و فعالیت­های جسمانی و زندگی اجتماعی او، مجموعه­های گوناگون واژگانی یافت­می­شود. افعال و صفات الهی نیز سهم قابل ­توجهی را به­خود اختصاص­داده­اند. با بررسی سوره انعام به­خوبی روشن می­شود که نمونه­های «مراعات­نظیر» در آن فراوان است و با «تضاد» در هم تنیده­اند و تصویرهایی می سازند که هماهنگ و همسو با اهداف و محور سوره است و همبستگی موضوعی آن را اثبات می کند.

کلیدواژه ها:

انسجام ، سوره انعام ، مراعات نظیر