اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشاط ذهنی و امنیت روانی دانش آموزان دارای مادر مبتلا به اضطراب فراگیر

اختلال در این روابط اولیه ی مادر – کودک به دلایلی مانند مبتلا بودن مادر به اختلالات روانی از جمله اختلال اضطراب فراگیر می تواند سبب بروز اختلالات هیجانی، سطوح پایین نشاط ذهنی و عدم امنیت روانی در کودک شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشاط ذهنی و امنیت روانی دانش آموزان دارای مادر مبتلا به اضطراب فراگیر انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دو ناحیه هفت مشهد در سال تحصیلی ۰۲-۱۴۰۱ که دارای مادری با نشانگان اضطراب فراگیر بودند، تشکیل داد. از این بین ۳۰ نفر از دانش آموزان (از بین دانش آموزانی که دارای مادری با نشانگان اضطراب فراگیر بودند بر اساس کسب نمره بالاتر از ۱۱ در پرسشنامه اضطراب فراگیر) به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) منتسب شدند. گروه آزمایش طی ۸ جلسه (هفته ای دو بار و هر جلسه به مدت ۴۰ دقیقه) توسط پژوهشگر تحت آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی سگال و همکاران (۱۳۹۴) قرار گرفتند در حالی که گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکردند. ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه نشاط ذهنی دسی و رایان (۱۹۷۷)، اختلال اضطراب فراگیر آنتونی و همکاران (۲۰۰۲) و امنیت روانی (زارع، ۱۳۹۰) بود. تجزیه و تحلیل داده ها هم با استفاده از تحلیل کوواریانس و تحلیل کوواریانس چندمتغیره و با کمک بسته نرم افزاری ۲۲ SPSS انجام شد. یافته ها نشان داد که آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشاط ذهنی و امنیت روانی دانش آموزان دارای مادر مبتلا به اضطراب فراگیر موثر است و میانگین نمره نشاط ذهنی و امنیت روانی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش یافت. بر اساس نتیجه به دست آمده، پیشنهاد می شود کلاس های شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در مدارس، مراکز مشاوره، کلینیک ها و مراکز درمانی به منظور افزایش نشاط ذهنی و امنیت روانی دانش آموزان دارای مادر مبتلا به اضطراب فراگیر برگزار گردد.

کلیدواژه ها:

اختلال اضطراب فراگیر ، امنیت روانی ، نشاط ذهنی ، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی.