سازگاری عرفان سعید الدین فرغانی با عقاید شیعی در باب امامت علی ابن ابیطالب (ع)

اگر­ چه فرغانی، که شاگرد صدرالدین قونوی و از بزرگ ­ ترین پیروان مکتب ابن عربی است، ظاهرا و رسما جزء عارفان شیعی به شمار نمی آید؛ ولی گذشته از ارادت خاصی که به اهل بیت دارد، در واقع به مهم­ ترین مولفه­ هایی که شیعیان در مورد امامت معتقدند اعتقاد راسخ داشته و بلکه هر کدام از آن­ها را با بهترین بیان عرفانی، تحلیل و تبیین کرده است. او همسو با شیعیان، امیرالمومنین (ع) را وارث و وصی نبی اکرم(ص) دانسته و معتقد به عصمت امام بوده و برخی از مهم­ترین احادیث و نصوص دال بر جانشینی امام علی (ع) برای پیامبر (ص) را نقل کرده است. فرغانی همچنین معتقد به افضل بودن امام(ع) بر سایر امت می ­باشد و نیز امام علی (ع) را اعلم امت و میراث دار علم الهی نبی اکرم (ص) و بالاترین عارف و صاحب اصلی و منبع مقام معرفت حقیقی معرفی می کند و دیگران را در معرفت، ریزه خوار خوان گسترده او می داند. هدف اصلی این مقاله، نشان­ دادن ظرفیت بالای مکتب ابن عربی برای تبیین آموزه شیعی «امامت» است. این تحقیق، به طور خاص، متمرکز بر آراء و اندیشه­ های فرغانی بوده و به روش کتابخانه ­ای تحلیلی و بر پایه آثار باقی­مانده از وی، سامان یافته است.

کلیدواژه ها:

امام علی علیه السلام ، امامت ، سعید الدین فرغانی ، عرفان شیعی ، عصمت امام ، علم الهی امام