جایگاه استاد در ابعاد شناختی و رفتاری سیروسلوک عرفانی

یکی از اصول مطرح تربیت عرفانی در عرفان عملی، مسئله نیاز سالک به استاد در سیروسلوک است؛ اما بزرگان عرفان به علت هایی از ارائه بحث علمی و برهانی در این زمینه خودداری کرده­اند. در این راستا، دسته بندی ابعاد نیاز به استاد و تبیین جایگاه شناختی و رفتاری استاد در سیر تربیت سالک ضروری است. با بررسی های انجام گرفته در این پژوهش به این نکته دست می­یابیم که با پیوند دادن مسئله نیاز به استاد با ده کارکرد اساسی استاد در حوزه های شناختی و رفتاری جایگاه استاد تطبیق پذیر است و ضرورت آن اثبات پذیر می شود. شناخت راه نامحسوس و پیچیده، شناخت وظایف و برنامه ها، شناخت آفات، خطرات و موانع، شناخت حوادث شهودی و شناخت تفاوت شاکله سالکان از کارکرد­­­های استاد در بعد شناختی دانسته شده­اند و ترقی به مراحل و مقامات بالاتر، سرعت و سهولت بخشیدن به سیر، تاثیر نفس و ولایت باطنی استاد، رفع آفات و موانع سیر سالک و دفع ضرر احتمالی ناشی از نبود استاد از کارکرد­های استاد در حوزه رفتاری شناخته شده­اند که تحقق هیچ یک از آن ها بدون راهنمایی و دستگیری استاد امکان پذیر نیست.

کلیدواژه ها:

استاد عرفان ، تربیت عرفانی ، سیروسلوک ، ضرورت استاد