منابعی کهن در شناخت اندیشه های فرقه اسحاقیه: پژوهشی درباره اسحاق بن محمد احمر نخعی و بازیابی قطعاتی برجای مانده از آثار وی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 90

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRMT-55-1_004

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402

چکیده مقاله:

بی شک آثار فرق نگاری اسلامی بی تاثیر از منازعات کلامی جدلی به ویژه درباره گروه های منتسب به شیعیان نبوده است. بنابر یک نظر، اسحاقیه یکی از همین فرقه های غالی شیعی است که جهت گیری های کلامی در گزارش اندیشه های موسس آن ابویعقوب اسحاق بن محمد بن ابان نخعی احمر بصری موثر بوده است، از این رو برخی تلاش هایی را برای تنزیه وی از این اتهامات مبذول داشته اند. امروزه به واسطه میراث نصیریان، برخی متون و نقل قول های منسوب به وی در اختیار است که در صورت درستی انتساب آن ها می توان به منابعی دست اول در شناخت اندیشه های وی دست یافت. اهمیت این نقل قول ها در آن است که اطلاعاتی بی واسطه درباره اندیشه های اسحاق احمر و تعالیم اسحاقیه به دست می دهد. این نوشتار می کوشد تا ضمن بازیابی این قطعات باقی مانده از آثار متعدد اسحاق و تاریخ گذاری آن ها، متونی دست اول از میراث اسحاقیه برای شناخت اندیشه ها و تعالیم آن ها ارائه نماید.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

حمید باقری

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران؛

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابطحی، محمدعلی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب رجال النجاشی، قم: ...
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبهالله، شرح نهج البلاغه، تحقیق: ...
  • ابن اثیر جزری، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، بیروت: دار ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن، تلبیس ابلیس، تحقیق: احمد بن عثمان المزید، ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، بیروت: موسسه ...
  • ابن حزم، علی بن احمد، الفصل فی الملل و الاهواء ...
  • ابن داود حلی، حسن بن علی، رجال،‍ تحقیق: سیدمحمدصادق آل ...
  • ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، تحقیق: سیدمحمدصادق ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی، فرج المهموم فی تاریخ علماء ...
  • ابن غضائری، احمدبن حسین، الرجال، تحقیق: سید محمدرضا حسینی جلالی، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن کثیر، البدایه و النهایه، تحقیق: علی ...
  • ابن هارون، مسائل ابن هارون الی الشیخ الخصیبی، چاپ شده ...
  • اردبیلی، محمد علی، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق ...
  • اشعری قمی، سعد بن عبدالله، کتاب المقالات و الفرق، تصحیح: ...
  • اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ...
  • افندی اصفهانی، عبدالله، تعلیقه امل الآمل، تحقیق: سیداحمدحسینی، قم: مکتبه ...
  • امینی، عبدالحسین، الغدیر، بیروت: دار الکتاب العربی، چ چهارم، ۱۳۹۷ق ...
  • بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال فی معرفه طبقات الرجال، تحقیق: سیدمهدی ...
  • تستری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم: موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۹ق ...
  • تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، قم: موسسه آل البیت (ع)، ...
  • جدیدی نژاد، محمدرضا، معجم مصطلحات الرجال و الدرایه، قم: دار ...
  • جرجانی، سید شریف علی بن محمد، کتاب التعریفات، تحقیق: گوستاو ...
  • جعفر بن محمد بن مفضل، آداب عبدالمطلب، چاپ شده در ...
  • جلی، محمد بن علی، حاوی الاسرار، چاپ شده در سلسله ...
  • حرانی، حسن بن علی بن شعبه، حقائق اسرار الدین، چاپ ...
  • حرانی، علی بن حمزه، حجه العارف فی اثبات الحق علی ...
  • حرانی، محمد بن شعبه، کتاب الاصیفر، چاپ شده در سلسله ...
  • حسن بن زین الدین، التحریر الطاووسی، تحقیق: فاضل جواهری، قم: ...
  • حلی، حسن بن یوسف، ایضاح الاشتباه، تحقیق: محمد حسون، قم: ...
  • حلی، حسن بن یوسف، خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال، تحقیق:جواد ...
  • حقیقه الطائفه النصیریه الباطنیه (العلویه)، با وجود تلاش های فراوان ...
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، تحقیق: مصطفی عبدالقادر ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث وتفصیل طبقات الرواه، بی ...
  • ذهبی، محمد بن احمد، المغنی فی الضعفاء، تحقیق: ابو الزهراء ...
  • ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: ...
  • رازی، احمد بن حمدان، کتاب الزینه، جزء سوم، چاپ شده ...
  • سرجان ملکم، تاریخ کامل ایران، ترجمه میرزا اسماعیل حیرت، تصحیح: ...
  • سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، تحقیق: عبدالله عمر بارودی، بیروت: ...
  • الشعکه، مصطفی، اسلام بلا مذهب، الدار المصیریه اللبنانیه، الطبعه الحادیه ...
  • شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، تحقیق: محمدسید کیلانی، ...
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه قمی، معانی الاخبار، تصحیح: ...
  • صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، تحقیق: احمد ارناووط و ...
  • طبرانی، ابو سعید میمون، کتاب الحاوی فی علوم الفتاوی، چاپ ...
  • طبرانی، ابوسعید میمون، کتاب الدلائل فی المسائل، چاپ شده در ...
  • طبرانی، میمون بن قاسم، مجموع الاعیاد، تصحیح: اشتراثمن، مجله Der ...
  • طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، قم: موسسه البعثه، ۱۴۱۳ق ...
  • طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفه الرجال، محمد بن حسن ...
  • طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعه و اصولهم، تحقیق: ...
  • غالب الطویل، محمد امین، تاریخ العلویین، بیروت: دارالاندلس، [بی تا] ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، طهران: ...
  • ۵۳ لاشیء، حسین، مدخل «اباحیه» در دائره المعارف بزرگ اسلامی، ...
  • مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: موسسه آل ...
  • مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجواهر، قم: ...
  • مفضل بن عمر جعفی (منسوب)، کتاب الصراط، تحقیق: المنصف بن ...
  • نجاشی، احمد بن علی، فهرست اسماء مصنفی الشیعه المشتهر ب‍ ...
  • نمیری، محمد بن نصیر، الاکوار النورانیه و الادوار الروحانیه، چاپ ...
  • نمیری، محمد بن نصیر (منسوب). کتاب المثال و الصوره، چاپ ...
  • نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، تحقیق: سیدمحمدصادق آل بحرالعلوم، ...
  • وحید بهبهانی، محمد باقر، تعلیقه بر منهج المقال، چاپ شده ...
  • وحید بهبهانی، محمد باقر، الفوائد الرجالیه، [بی جا]، [بی تا] ...
  • «وقفه یسیره مع کتب الفرق»، مجله رساله الاسلام، العدد ۵۵-۵۶ ...
  • Bar-Asher, Meir and Kofsky, Aryeh, The Nusayri-Alawi religion: an enquiry ...
  • ۶۵, Friedman, Yaron, The Nusayri-Alawis: An Introduction to the Religion, ...
  • Halm, Heinz, “Das Buch der Schatten: Die Mufaddal Tradition der ...
  • Halm, Heinz, Die Islamische Gnosis, Zürich and Munich, ۱۹۸۲ ...
  • Halm, Heinz, s.v. "Ulyaiyya", in EI۲ X, ۲۰۰۰ ...
  • Modarressi, Hossein, Crisis and Consolidation in the Formative Period of ...
  • Tucker, William F., Mahdis and Millenarians: Shīite Extremists in Early ...
  • نمایش کامل مراجع