تحلیل و نقد نظریه ی «عدم امکان شناخت ذات الهی از منظر فخر رازی»

پژوهش حاضر به دنبال پاسخ­گویی به دو سوال «امتناع شناخت ذات الهی به چه معنا است؟» و «این امتناع چه دلایلی دارد؟» شکل گرفته و در فرآیند پژوهش داده­های زیر به دست آمده است، دلایل فخر مبنی بر شناخت­ناپذیری ذات مخدوش به نظر می­رسد چرا که: مبنای غیریت ذات و صفات و وجود ماهیت در خدای متعال قابل خدشه است، اعتقاد بر عدم شناخت کنه ذات مساوی با تعطیل شناخت در مورد موجود بسیط است، تصورناپذیری خدای متعال صحیح است اما ممکن است راه­های دیگری برای شناخت وجود داشته باشد، برخی از دلایل نیز مبنی بر مقایسه است و بیش­تر جنبه­ی مثال دارد تا دلیلی مستقل، بنابراین داده­ها و نتایج به نظر می­رسد فخر رازی در مسئله سیری خطی نداشته و در برخی موارد متمایل به امکان شناخت ذات الهی نیز هست. فخر رازی با سامان­دهی نظام شناخت بر مبنی فنا و به دلیل مشکلات موجود در اعتقاد به عدم امکان شناخت ذات، از عدم امکان دست برمی­دارد که موضوع پژوهشی دیگر از نگارندگان خواهد بود.

کلیدواژه ها:

ذات ، صفات ، افعال ، کنه ، بسیط ، عدم امکان شناخت ذات ، فخر رازی