اثربخشی مداخله کودک محور بر اساس درمان فراتشخیصی یکپارچه بر تعامل والدین کودک مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی

مقدمه: الگوهای تعاملی والدین و کودک با اختلال نقص­توجه- بیش­فعالی متعارض است؛ و آموزش درمان­های اثربخش کمتر به چشم می­خورد. بنابراین، این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی مداخله کودک­محور بر اساس درمان فراتشخیصی یکپارچه بر تعامل والدین کودک مبتلا به اختلال نقص­توجه- بیش­فعالی انجام گرفت.     روش کار: روش مطالعه، نیمه­­آزمایشی از نوع پیش­آزمون- پس­آزمون- پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان ۷ تا ۱۰ سال دارای اختلال نقص توجه- بیش فعالی مراجعه کننده به مرکز مشاوره عسل شهر تهران در سال ۱۴۰۱ بود. از بین آنها تعداد ۳۰ کودک مبتلا به اختلال نقص­توجه- بیش­فعالی بر اساس ملاک­های ورود و به شیوه نمونه­گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه (۱۵ نفری) درمان­ فراتشخیصی و گروه کنترل گمارده شدند. مداخله کودک­محور بر اساس درمان فراتشخیصی یکپارچه برای هر کودک و مادر در ۱۲ جلسه ۴۵ دقیقه­ای اجرا شد و گروه کنترل در فهرست انتظار قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بررسی رابطه والد- فرزند (فاین، مورلند و اسچووبل، ۱۹۸۳) بود. داده­ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس با اندازه­گیری مکرر در نرم­افزار SPSS۲۳ تحلیل شدند.    یافته ­ها: نتایج نشان داد بین گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی­دار وجود داشت؛ و مداخله درمان فراتشخیصی یکپارچه باعث افزایش تعامل والدین کودکان با اختلال نقص­توجه- بیش­فعالی شده و تاثیر این مداخله درمانی در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است (۰۵/۰P<). نتیجه­گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، مداخله درمان فراتشخیصی یکپارچه می­تواند برای بهبود تعامل والدین کودکان با اختلال نقص­توجه- بیش­فعالی کارآمد باشد؛ و توصیه می­گردد که درمانگران و مشاوران در راستای بهبود تعامل والدین این کودکان از این درمان­ در کنار سایر مداخلات درمانی استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

Unified Transdiagnostic Therapy ، Interaction of Parents ، Attention Deficit- Hyperactivity Disorder. ، درمان فراتشخیصی یکپارچه ، تعامل والدین ، اختلال نقص توجه- بیش فعالی