مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص

هدف: پژوهش حاضر، با هدف مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص صورت گرفت.روش ها: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی است که با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با ۲ گروه آزمایش و یک گروه کنترل صورت گرفت، جامعه آماری، شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی معرفی شده به مراکز اختلالات یادگیری خاص، در شهر زنجان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بود که ۶۰ نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل (هر گروه ۲۰ نفر) قرار گرفتند. گروه های آزمایش به مدت ۱۲ جلسه مداخلات توانبخشی شناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت نمودند و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. داده ها با آزمون رایانه ای ویسکانسین(WCST)  و معدل نمرات دانش آموزان در ارزشیابی ماهانه معلم جمع آوری و با نرم افزار spss۲۴ و آزمون اندازه گیری های مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: بعد از ارائه مداخلات، میزان انعطاف پذیری شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص افزایش یافت و بین نمرات پس آزمون گروه های آزمایش و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود داشت (۰۵/۰P˂) و از بین دو روش مداخله ای، روش توانبخشی شناختی، اثرگذاری بیشتری داشت.نتیجه گیری: توانبخشی شناختی و شناخت درمانی مبتنی ذهن آگاهی بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص، اثر مثبت داشته است، پیشنهاد می شود مراکز اختلالات یادگیری، از توانبخشی شناختی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان رویکرد درمانی موثر در بهبود عملکرد شناختی دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری خاص استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

انعطاف پذیری شناختی ، توانبخشی شناختی ، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی ، پیشرفت تحصیلی ، اختلال یادگیری خاص