کودک با سلامت روان کودکان پیش دبستانی- بررسی رابطه کیفیت ارتباط مادر

در دنیای امروز، سلامت روان کودکان، به عنوان یکی از مسائل اساسی و حیاتی مورد توجه متخصصان، پژوهشگران، و سیاست گذاران قرار گرفته است. دوران کودکی به عنوان یکی از مراحل حیاتی در رشد و تکامل انسان محسوب می شود و تجربیات کودک در این دوره می تواند تاثیرات عمیقی بر سلامت روان ورفتارهای آینده ی او ایجاد کند. پژوهش های بسیاری به بررسی عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان در دوره ی کودکی پرداخته اند. ان پژوهش ها نشان داده اند یکی از برجسته ترین عوامل رابطه ی کودک با مراقب اولیه اش است. با وجود اینکه هر دو والد در مراقبت از کودک و فرایند فرزندپروری نقش دارند. اما در اغلب جوامع از جمله در فرهنگ ایرانی به طور قابل ملاحظه ای میزان زمانی که مادر با کودک سیری می کند بیشتر از زمانی است که پدر با کودک می گذراند، و می توان گفت رابطه ی مادر با کودک رابطه ای منتحصربفرد و متفاوت از رابطه ی پدر با کودک است. بنابراین کیفیت ارتباط مادر-کودک به عنوان یکی از عوامل موثر در تجربیات کودک در دوران کودکی مطرح می شود. این ارتباط می تواند تاثیرات عمیقی بر سلامت روان کودک داشته باشد و به عنوان یک عامل اصلی برای رشد و تکامل او در دوران کودکی عمل کند. از این رو هدف مطالعه ی حاضر تعیین رابطه ی کیفیت ارتباط مادر-کودک با سلامت روان کودک است. این مطالعه، یک پژوهش همبستگی در چارچوب یک طرح کاربردی از نظر هدف و شیوه توصیفی از لحاظ روش گردآوری داده ها است. جامعه آماری این پژوهش، شامل مادران ساکن در شهر قم که فرزندان پیش از دبستان در بازه ی سنی ۴ تا پیش از ۷ سال دارند، می باشد. ۳۸۴ مادر با روش نمونه گیری خوشه ای جند مرحله ای انتخاب شدند و به دو پرسشنامه ی مقیاس مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی و مقیاس رابطه مادر- کودک پیانتا پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون به وسیله ی نرم افزار spss-۲۶ استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد بین سلامت روان کودکان و کیفیت ارتباط مادر-کودک همبستگی مثبت و معنادار (r=+۰.۶ و p<۰/۰۱) وحود دارد.نتایج پژوهش حاضر هم راستا با پژوهش های پیشین به این نتیجه رسیدند که هرچه کیفیت ارتباط مادر-کودک بالاتر باشدT سلامت روان کودکان نیز افزایش پیدا می کند و کودک مشکلات رفتاری کمتری از خود بروز می دهد. بنابراین می توان نتیجه گرفت مادرانی که رفتار های والد گری موثرتری را به کار می گیرند و نسبت به نیازهای فرزند خود حساس و پاسخگو هستند. روابط باکیفیت و حمایت کننده ای را با فرزندان خود شکل می دهند و فرزندانی متکی به خود تربیت می کنند که از احساس ایمنی و دلبستگی ایمن بهره مند هستند و رفتارها و هیجانات طبیعی و سالم تری دارند. بنابراین این کودکان مشکلات رفتاری کمتری داشته و از سلامت روان بیشتری برخوردار هستند.

کلیدواژه ها:

سلامت روان کودک ، کیفیت ارتباط مادر- کودک ، مشکلات رفتاری