تحلیل ساختار جنگل های زاگرس با استفاده از شاخص های مبتنی بر نزدیک ترین همسایه (پژوهش موردی: جنگل های قلعه گل خرم آباد)

بررسی ساختار جنگل برای درک بسیاری از مسائل در اکولوژی و مدیریت جنگل ضروریست. در این تحقیق با استفاده از آماربرداری صددرصد محدوده ای به وسعت ۳۲ هکتار در منطقه پرک قلعه گل استان لرستان، ساختار گونه های موجود با استفاده از مجموعه ای از شاخص ها موردبررسی قرار گرفت. برای بررسی ساختار از شاخص های کلارک و اوانز، زاویه یکنواخت، شانون- وینر، آمیختگی، اندازه مساحت تاج پوشش و اختلاف مساحت تاج پوشش استفاده شد. شاخص های مذکور به بررسی تنوع موقعیت مکانی، تنوع گونه ای و تنوع ابعاد درختان می پردازند. براساس نتایج به دست آمده، میانگین شاخص های کلارک و اوانز و زاویه یکنواخت به ترتیب ۰/۸۰ و ۰/۴۷ محاسبه شد که نشان دهنده توزیع کپه ای است. میانگین شاخص های شانون- وینر و آمیختگی نیز به ترتیب ۰/۲۵ و ۰/۰۶ محاسبه شد. با توجه به اینکه سهم قابل توجهی از منطقه موردمطالعه از گونه بلوط ایرانی تشکیل شده است، ارزش شاخص آمیختگی کم محاسبه شد. مقدار میانگین شاخص اندازه مساحت تاج پوشش ۰/۵۰ محاسبه شد که نشان دهنده  غالب بودن ابعاد تاج گونه های بلوط ایرانی، کیکم، زالزالک و گلابی و مغلوب بودن گونه های شن و ارژن است. همچنین مقدار شاخص اختلاف مساحت تاج پوشش که به کمی سازی اختلافات موجود بین درختان مجاور یکدیگر از نظر سطح تاج پوشش می پردازد، برای کل درختان موجود در منطقه ۰/۴۸ محاسبه شد که نشان دهنده  اختلاف آشکار بین درختان از نظر سطح تاج پوشش است. نتایج پژوهش پیش رو نشان داد که جنگل منطقه پرک استان لرستان از نظر تنوع زیستی در وضعیت نگران کننده و نامناسبی قرار دارد و باید با برنامه ریزی مناسب از این روند کاهشی تنوع زیستی که طی سالیان اخیر شدت گرفته است، جلوگیری کرد. البته این جنگل از نظر موقعیت مکانی و تنوع ابعاد درختان هنوز در وضعیت مناسبی قرار دارد.

کلیدواژه ها:

ساختار جنگل ، تنوع موقعیت مکانی ، تنوع گونه ای ، تنوع ابعاد ، جنگل پرک قلعه گل